با سرد شدن تدریجی هوا و روشن شدن بخاری‌های گازسوز، منواکسیدکربن به عنوان قاتل خاموش نیز در منازل جولان می‌دهد تا بر اثر عدم رعایت نکات ایمنی در نصب بخاری‌ها، جان مردم را بگیرد.
هر ساله با ورود به فصل سرما از سوی مسوولان و متولیان بخش های ذیربط نکات ایمنی به شهروندان در ارتباط با نحوه صحیح استفاده از وسایل گازسوز گوشزد می شود اما متاسفانه عده ای این مسایل را نادیده می گیرند و منجر به برو مشکلات فراوانی از جمله فوت برخی ها می‌شود.
استفاده از وسایل گازسوز به تناسب سرمای هر منطقه از نیمه دوم سال آغاز می شود و در استان کرمانشاه نیز مشترکان گاز از اوایل آبان ماه اقدام به راه اندازی سیستم های گرمایشی به خصوص بخاری می کنند که متاسفانه در روزهای اخیر ۲ نفر بر اثر مسمومیت ناشی از گاز منواکسیدکربن فوت کردند و چهار نفر نیز مسموم و راهی بیمارستان شدند.
گاز طبیعی (CH۴) سمی نبوده و عارضه خاصی را در بدن انسان ایجاد نمی‌کند اما اولاٌ در آتش سوزی و انفجار می‌تواند نقش اصلی را ایفا کند ثانیاٌ در صورتی که وجود CH۴ موجب خروج و کمبود اکسیژن گردد، خطرات جدی کمبود اکسیژن را بوجود خواهد آورد.
گاز منواکسیدکربن در اثر احتراق ناقص سوخت های فسیلی از جمله گاز طبیعی بوجود می‌آید. این گاز CO) بی رنگ، بدون بو و بی مزه است و به همین دلیل به سادگی با حواس انسانی قابل تشخیص نیست از این گاز به عنوان یک خفه کننده شیمیایی نیز نام برده می‌شود که بسیار سمی و کشنده و خطرناک است و حتی در مقادیر بسیار جزیی باعث مرگ انسان می شود.
یکی از راه‌های تولید منواکسیدکربن(CO) در منزل، احتراق ناقص سیستم های گرمایش و پخت و پز است. انسان برای تنفس نیاز به اکسیژن دارد و در صورت وجود منواکسیدکربن (گاز سمی ناشی از احتراق ناقص وسائل گازسوز) در محیط زندگی، انسان مسموم می‌شود و در واقع حمل اکسیژن توسط خون مختل شده و اکسیژن به بافت های بدن نرسیده و انسان دچار خفگی و در نهایت مرگ می‌شود.
علائم و نشانه های فیزیولوژی منواکسیدکربن(CO) برانسان بستگی به میزان غلظت منواکسیدکربن در خون دارد. هر چه مقدار(CO) در خون بیشتر باشد، خطری که انسان را تهدید می‌کند نیز بیشتر می‌شود.
منواکسیدکربن(CO) در غلظت پایین باعث خواب آلودگی، گیجی، خستگی، سردرد، سرگیجه، ضعف و بیحالی، حالت تهوع و گاهی استفراغ می‌شود و در غلظت‌های بالاتر باعث خفگی و در نهایت مرگ خواهد شد.
فوت ۱۰ نفر به علت مسمومیت با گاز منو کسیدکربن
مدیرکل پزشکی قانونی استان کرمانشاه با بیان اینکه بخشی از فوتی‌های امسال تاکنون براثر مسمومیت با گاز منواکسیدکربن بوده‌اند، گفت: در هشت ماه سپری شده از سال جاری ۵۷ هم استانی بر اثر سوختگی، غرق شدگی و گاز منوکسیدکربن جان خود را از دست دادند که از این تعداد ۱۰ نفر به دلیل مسمومیت با گاز منواکسیدکربن فوت کردند.
دکتر «سلیم خانی» افزود: امسال آمار اجساد معاینه شده در مراکز پزشکی قانونی استان کرمانشاه با تشخیص علت مرگ مسمومیت با گاز منواکسیدکربن ۱۰ نفر (۶ زن و چهار مرد) بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل که تعداد متوفیان ۱۳ نفر (۲ زن و ۱۱ مرد) بود، کاهش داشته است.
مدیرکل پزشکی قانونی استان کرمانشاه اظهار کرد: گاز منواکسیدکربن با نام «قاتل بی صدا» شناخته می‌شود، که باید با اقدامات پیشگیرانه خود را در مقابل آن مصون بداریم.
خانی یادآور شد: مسمومیت با این گاز علائمی مانند سردرد، گیجی، خواب آلودگی، باریک بینی، تهوع، شکم درد، احساس زخم در گلو، سرفه خشک و کبودی لب و ناخن ها و در خردسالان بیشتر درگیری دستگاه گوارش را به همراه دارد که پس از دقایقی باعث مسمومیت و در نهایت مرگ می شود که به «مرگ خاموش» لقب گرفته است.
این متخصص ارتوپدی با اشاره به راه کارهایی برای در امان ماندن از خطرات ناشی از این گاز، ادامه داد: استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد، دقت و توجه به داغ بودن و سلامت دودکش که اگر سرد باشد دلیل بر خارج نشدن گازهای سمی است، رنگ شعله وسایل گرمایشی باید آبی باشد، وجود تهویه مناسب در منزل برای ورود و خروج کافی هوا، عدم نصب آبگرمکن در حمام، حداقل فاصله یک متری انتهای دودکش از سطح بام و دیوار جانبی بام، استفاده از کلاهک مخصوص به شکل H، عدم استفاده از وسایل گرمایشی فاقد دودکش باید مورد توجه قرار گیرد.
وی اقداماتی که باید با فرد مسموم صورت بگیرد را شرح داد و افزود: فرد مسموم را از محیط آلوده به هوای آزاد منتقل کنید که مهم ترین اقدام محسوب می شود، یقیه پیراهن و کمربند و لباس های تنگ را باز کنید، اکسیژن دهی به فرد مسموم در صورت امکان، باز نگه داشتن راه های هوایی و تماس با اورژانس ۱۱۵ از جمله راهکارهای مورد استفاده است.
نکات ایمنی در مورد استفاده از بخاری های گاز سوز
مدیرعامل شرکت گاز استان کرمانشاه با اشاره به سرد شدن تدریجی هوا و استفاده از وسایل گازسوز توسط مشترکان گاز طبیعی خواستار رعایت نکات ایمنی در استفاده از این دستگاه ها شد و از مشترکان خواست به توصیه های کارشناسان شرکت گاز مبنی بر نحوه صحیح راه اندازی دستگاه های گازسوز توجه جدی کنند.
«سیروس شهبازی» افزود: با سردشدن هوا اولین اقدام در تمام خانه ها آماده کردن بخاری جهت تأمین گرماست اما قبل از اینکه بخاری های گازی خود را روشن کنید به این نکات ذیل دقیقاً توجه کنید تا بتوانید علاوه برخانه گرم، آسایش و راحتی خیال هم داشته باشید.
او یادآوری کرد یکی از نکات اساسی این است که همیشه اجازه بدهید هوای کافی برای تنفس شما و جهت سوختن بخاری گازسوز به اتاق برسد. وجود روزنه های زیر دربها برای این منظور مفید است بنابراین روزنه های زیر دربها را با اشیایی همچون پارچه، پتو و سایر موارد مسدود نکنید.
این کارشناس مسوول شرکت گاز استان کرمانشاه در ادامه گفت: از صحیح سوختن گاز و سلامت بخاری بوسیله افراد ذیصلاح مطمئن شوید و همچنین از سلامت دودکش مربوط به بخاری اطمینان حاصل کنید.
شهبازی با تاکید بر اینکه از تبدیل بخاری و سایر وسایلی که با سوختهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرند به وسایل گازسوز جدا باید خودداری کرد، افزود: هر بخاری و یا سایر وسایل گاز سوز باید به یک دودکش مجزا و مجهز به کلاهک متصل باشد.
وی یادآوری کرد در صورتیکه احساس کردید سوخت بخاری ناقص بوده و یا با شعله آبی نمی سوزد به آن بی‌تفاوت نمانید، ممکن است این نقص ناشی از نرسیدن هوای کافی به بخاری باشد و باید دقت نمایید بخاری بایستی همواره با شعله آبی بسوزد.
دودکش‌ها و نکات ایمنی در خصوص آنها
وسایل گازسوز نیز همانند سایر وسایل مشابه جهت روشن شدن و سوختن مناسب نیاز به هوا دارند و تنها راه ارتباطی آنها با فضای خارج از ساختمان از طریق دودکش است.
کارشناس و مسوول روابط عمومی شرکت گاز استان کرمانشاه نیز در این ارتباط گفت: گاز گرفتگی از جمله حوادثی است که معمولا در اثرفقدان دودکش مناسب برای وسایل گازسوز به خصوص بخاری و آبگرمکن و عدم تهویه کافی در فضای اتاق روی می دهد.
«محمدرضا الیاس‌پور» افزود: سوختن ناقص گاز و تجمع گازهای مسموم کننده و یا حتی کمبود اکسیژن سبب مسمومیت افرادی که در چنین فضایی تنفس می کنند شده و ممکن است به مرگ آنها منتهی شود بنابراین برای جلوگیری از خطرات ناشی از سوختن ناقص وسایل گازسوز و گازگرفتگی باید به نکات ایمنی توجه جدی شود.
او به مشترکان گاز طبیعی توصیه کرد که هر وسیله گاز سوز باید دارای یک دودکش استاندارد و مجزا و مجهز به کلاهک باشد، همواره محل اتصال دودکش به وسایل گازسوز را بازرسی و از آببندی و ثبات آنها اطمینان حاصل نمایید.
این کارشناس شرکت گاز استان کرمانشاه در ادامه گفت: مسدود شدن دودکش سبب سوخت ناقص و ایجاد گازهای خطرناک و مسموم کننده و برگشت چنین گازهایی به داخل فضای زندگی گردیده و باعث گاز گرفتگی و مرگ می شود.
الیاس پور افزود: دودکش وسایل گاز سوز در محل عبور از شیشه های پنجره نباید مستقیماً با شیشه در تماس باشد زیرا در چنین صورتی امکان شکستن شیشه در اثر حرارت و لق شدن و افتادن دودکش وجود دارد. در صورتیکه دودکش از پنجره به بیرون هدایت شده است باید دارای حداقل یک متر ارتفاع عمودی از محل خروج از پنجره باشد.
او همچنین تاکید کرد هر چند وقت یکبار کلاهک دودکش های وسایل گازسوز را بازرسی و چنانچه کلاهک افتاده باشد آنرا در محل خود نصب کنید. کلاهک علاوه بر اینکه از نفوذ باران و برف و افتادن سایر اشیا به داخل دودکش جلوگیری می کند، در منظم سوختن وسیله گازسوز نیز موثر است. ضمناً از فشردن بیش از اندازه کلاهک که باعث تغییر حالت و گرفتگی منافذ خروج گازهای دودکش می شود نیز خودداری کنید.
وی هنچنین توصیه کرد: از قراردادن خروجی دودکش به صورت افقی با کلاهک و یا بدون کلاهک در زیر سقف و بالکن جداً خودداری کنید، دودکش در داخل دیوار و خارج آن و محل اتصال به‌وسیله گازسوز بایستی کاملاً آب بندی باشد، هر درز کوچکی می‌تواند باعث خروج گازهای حاصل از احتراق و حادثه گردد. به هیچ عنوان دودکش وسایل‌گازسوز و هواکش فن را از یک لوله یا کانال مشترک عبور ندهید.
آزمایش دودکش
این کارشناس شرکت گاز کرمانشاه در بخش پایانی توصیه های خود گفت: برای اطمینان از صحت عملکرد دودکش سه آزمایش آسان ذیل را می‌توان انجام داد.
الیاس پور افزود: ساده‌ترین آزمایش هر دودکش دست‌زدن و لمس آن است. سردی دودکش نشانه عدم عبور گازهای سمی حاصل از احتراق وسیله گازسوز و زنگ خطری برای شما می‌باشد. وقتی وسیله گازسوز کارمی کند بایستی دودکش داغ باشد و نوک انگشتان داغی آنرا حس کند.
وی ادامه داد: آزمایش بعدی استفاده از شمع و یا شعله کبریت در محل دریچه و مبدأ دودکش در اتاق محل مصرف است. با قرار دادن کبریت روشن در ابتدای دریچه بایستی شعله به سمت داخل دودکش کشیده شود. این موضوع نشانه کـارکردن و مکش مناسب دودکش و در صورتیکه تغییری در شعله ایجـاد نشود نشان دهنده عدم مکش مناسب دودکش است.
الیاس پور تاکید کرد: هنگام خرید و یا اجاره خانه و قبل از وصل وسایل گازسوز به دودکش، مسیر دودکش‌ها را بایک وزنه و طناب محکم از پشت‌بام تا محل دریچه و مبدأدودکش کنترل نمائید تا از بازبودن آن کاملاً مطمئن شوید.
وی از مشترکان گاز طبیعی خواست با رعایت این نکات و توجه به توصیه های کارشناسان شرکت گاز، مانع از مسمومیت با گاز منواکسید کربن شوند و با امنیت و آرامش از وسایل گازسوز استفاده کنند.
استان کرمانشاه ۶۴۷ هزار مشترک خانگی، صنعتی و تجاری دارد. در حال حاضر، ۹۹ درصد جمعیت شهری با گازرسانی به ۲۹ شهر استان از نعمت گاز طبیعی برخوردار هستند.
استان کرمانشاه ۲ میلیون نفر جمعیت ساکن در ۱۴ شهرستان، ۳۱ بخش، ۳۲ شهر، ۸۶ دهستان و ۲ هزار و ۵۹۵ آبادی دارد و ۲.۴ درصد جمعیت کشور در این استان سکونت می کنند که از این تعداد ۷۵ درصد در نقاط شهری و ۲۵ درصد در نقاط روستایی زندگی می‌کنند./ایرنا
دیدگاه