تراژدی غمناک کلانشهر کرمانشاه “کودکان کار”

 “کودکان کار” واژه‌ای دردآور که اکثر مردم با آن آشنا هستند و آنها را در خیابانها و سر چهارراه‌ها مشغول گُل فروختن، اسپند دود کردن، فال فروشی یا شیشه پاک کردن ماشین و گاهی هم در کنار سطل زباله ها می‌بینیم؛ صحنه‌هایی که قلب هر شهروند را به درد می‌آورد.

کودکانی که به واسطه فقر، مشکلات اقتصادی، فرهنگی یا توسط باند و مافیا به کار گرفته می‌شوند و در معرض آسیب های جسمی، روحی، روانی و اجتماعی قرار دارند.

و اما سالهاست که طرح جمع‌آوری کودکان کار توسط شهرداری و طرح شغل جایگزین توسط سازمان بهزیستی به اجرا درآمده است.

ساماندهی کودکان کار و خیابانی باید بطور صحیح و اصولی انجام شود

فرشته ایزدی اظهار داشت:  کودکان کار به علت داشتن ویژگی های خاص جسمی و روحی در معرض احتمالی انواع سوء استفاده ها قرار می گیرند.

این مددکار اجتماعی و کارشناس ارشد جامعه شناسی گفت: بسیاری از کودکان که نان آوران خانواده هستند به علت های گوناگون ناگزیر به گذراندن ساعاتی از روز در فضاهای کاری ناامن از جمله در خیابانها هستند.

وی در ادامه افزود: در نگاه سطحی به این پدیده به نظر می رسد تنها ارگان متولی ساماندهی این معضل سازمان بهزیستی باشد این در حالی است که سازمان ها و ارگان های مختلفی چون شهرداری، نیروی انتظامی، کمیته امداد، فرمانداری، موسسات خیریه و انجمن های حامی حقوق کودک و سایر NGO های فعال در این زمینه مسئول هستند.

این مددکار اجتماعی بیان کرد: از جمله دلایل عدم توفیق در حل این معضل در سال های اخیر موازی کاری همین ارگان های دولتی و غیر دولتی بوده است.

 وی به توانمندسازی این کودکان و خانواده های آنها اشاره کرد و گفت: گام نخست شناسایی و جذب این کودکان کار و خیابانی است و گام دوم بر حسب مشکلاتی که دارند و باعث شده آنها بسوی کار در خیابانها و با سن کم سوق داده شوند، می بایست با همکاری سازمان های مذکور نسبت به برنامه ریزی اقدام کرد. 

ایزدی گفت: ساماندهی کودکان کار و خیابانی باید بطور صحیح، ریشه ای و اصولی انجام شود تا هر ساله شاهد افزایش این قشر ضعیف و محروم نباشیم.

شناسنامه دار شدن ۲۴۰ کودک کار در کرمانشاه

فرحناز محمدی اظهار داشت: دو مرکز آموزشی حمایتی روزانه جهت حمایت و ساماندهی کودکان کار توسط  بهزیستی در کرمانشاه راه اندازی شده که از کودکان کار و خانواده های آنان حمایت می کنند.

مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه افزود: تاکنون در این مراکز ۲۴۰ پرونده برای کودکان کار تشکیل شده است که به آنها خدمات آموزشی، مددکاری اجتماعی ارائه می دهند، البته پیش بینی می شود تعداد کودکان کار خیلی بیشتر از این تعداد باشد.

وی در ادامه تشریح خدمات این مراکز حمایتی کودکان کار افزود: حرفه آموزی، برنامه های تفریحی گروهی، بازدید از منازل کودکان، برنامه های آموزشی و بازگشت به تحصیل جزو سایر خدمات است.

طرح “اشتغال جایگزین” برای کودکان کار در استان کرمانشاه در نظر گرفته است

محمدی بیان کرد: طرحی تحت عنوان اشتغال جایگزین برای کودکان کار در استان کرمانشاه در نظر گرفته شده که در این طرح بجای کار  کودکان در سرچهارراه ها از قبیل گلفروشی،شیشه پاک کردن، رمالی و… آنها را به صورت استاد شاگردی به بعضی اماکن تولیدی و کارگاهها مثل نجاری، مکانیکی، صافکاری، تراشکاری و.. معرفی می کنیم که هم حرفه ای اموخته باشند و هم در معرض آسیب کمتری باشند.

وی در ادامه گفت: در طرح مذکور هزینه کارآموزی توسط سازمان بهزیستی پرداخت می شود، اما دستمزد توسط شاگرد(همان کودکان کار) دریافت می شود تا برای ادامه کار انگیزه داشته باشند.

مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه بیان کرد: یک مرکز شبانه روزی با ظرفیت ۲۵ نفره در سطح استان برای کودکان خیابانی داریم؛ در این مرکز کودکانی که بدسرپرست هستند یا اینکه مورد آزار قرارگرفته اند، خانواده از آنها حمایت نکرده یا اینکه بعضا مورد سوء استفاده قرار گرفته اند در این مرکز نگهداری می شوند تا زمانیکه شرایط مساعد برای بازگشت آنها فراهم شود.

محمدی در خصوص مدت زمان استفاده از مرکز شبانه روزی کودکان خیابانی گفت: استفاده از این مرکز در دو دوره ۲۱ روزه قابل تمدید است، اگر شرایط مساعد برای بازگشت کودک به آغوش خانواده فراهم نشود، مجدد تحت حمایت بهزیستی قرار می گیرند و در نهایت به مراکز “شبه خانواده” ارجاع داده می شوند.

وی خاطر نشان کرد: جمع آوری کودکان کار وظیفه شهرداری هست که در این رابطه  سامانه ۱۳۷ آماده پاسخگویی است، همچنین نهادهای فرهنگی مثل اداره ارشاد، آموزش پرورش، صداوسیما و معاونت اجتماعی نیروانتظامی می توانند کمک کنند.

 در کلانشهر کرمانشاه محلات حاشیه نشین زیادی وجود دارد 

محمدی گفت: متاسفانه در کلان شهر کرمانشاه محلات حاشیه نشین زیادی وجود دارد و بیشتر کودکان کار نیز از همین محلات حاشیه نشین هستند.

وی  با اشاره با اینکه سازمان بهزیستی به عنوان متولی سلامت اجتماعی موظف است در مقابل آسیب های اجتماعی واکنش نشان دهد، خاطر نشان کرد: اگر همشهریان ما کسی یا جایی را می شناسند که سرتیم کودکان کار هستند و از آنها سوءاستفاده می کنند حتما این قضیه  را اطلاع رسانی کنند تا  از طریق مراجع قضایی و انتظامی پیگیری های لازم صورت گیرد.

جمع آوری کودکان کار وظیفه شهرداری است 

احسان احمدی نصر اظهار داشت: متاسفانه در کنار همه آسیب‌هایی که در حوزه کودکان کار وجود دارد، طی چند سال گذشته با مسئله کودکان زباله گرد هم مواجه هستیم.

سرپرست اداره کل نظارت بر خدمات شهری شهرداری کرمانشاه با بیان اینکه کار جمع آوری این کودکان اعم از زباله گردها و معتادان متجاهر که وظیفه شهرداری است، خاطر نشان کرد: ما این افراد را به گرمخانه انتقال می دهیم  و سپس آنها را جهت حمایت های آموزشی و مالی به بهزیستی تحویل می دهیم.

وی گفت: کودکان کار با آسیب‌های جسمی و روحی زیادی مواجه هستند و از طرفی نیز موجب مخدوش شدن چهره شهر و رنجش خاطر شهروندان می‌شوند از این رو یکی از اصلی‌ترین راه‌های برای کنترل وضع موجود از بین بردن شرایط اولیه حضور این کودکان در خیابان‌ها و زباله گردی است.

، در حالی که آمار دقیقی از تعداد کودکان کار در کشورمان ثبت نشده است، سازمان ملل متحد، تعداد کودکان کار در جهان را پس از شیوع ویروس کرونا ۱۶۰ میلیون نفر تخمین زده است؛ آماری که هر روز به تعداد آنها اضافه می شود.

رشد جمعیت کودکان کار، ناشی از فقر و ناکامی دستگاه‌های مربوطه در ساماندهی و حمایت از آنهاست که تنها به جمع‌آوری مقطعی این کودکان اکتفا می کنند.

گزارش :مرصاد نیوز