چالش بحران کم‌آبی سالهاست که دامنگیر مناطق سرسبز و پر آب شهرستان جوانرود در استان کرمانشاه شده است.
به گزارش پایگاه خبری طلوع کرمانشاه؛ خشکسالی اما این روزها جوش و خروش گذشته را از چشمه های پر آب منطقه گرفته است. باغات میوه در هم تنیده ای که سالهای سال به مأمن و پناهی برای گردشگران تبدیل شده بود، دیگر آن رمق و رونق پیشین خود را ندارد.
طی چند سال اخیر با وجود خشکسالی‌های پی در پی و بحران آب در منطقه، باغات انبوه میوه موجودیت خود را حفظ کردند اما در سال‌جاری باغات شهرستان جوانرود و روانسر در مسیر دردناکی قرار گرفتند . بسیاری از باغداران که شاهد خشک شدن باغ های میوه بودند ، تصمیم
به قطع و فروش گسترده چوب درختان خود کرده‌اند.
صحنه غم‌انگیز از بین رفتن باغات از یک طرف ، و از دیگر سو از بین رفتن منبع درآمد و معیشت روستاییان موضوع مهمی است که نیازمند چاره‌اندیشی جدی از سوی مسئولان جهاد کشاورزی است.
روستاهایی که می توانستند آینده‌ای درخشان در حوزه صنعت گردشگری استان داشته باشند، این روزها با تخریب باغات یکی پس از دیگری تبدیل به متروکه‌ای خواهد شد و بی تردید ساکنان این روستا به شهرها خواهند پیوست.
با وجود اینکه در جلسه شورای اداری شهرستان روانسر که با حضور وزیر جهاد کشاورزی برگزار شد، نماینده مردم اورامانات به صورت ویژه به مشکل خشکیدگی باغات منطقه اورامانات را مطرح و خواستار حل این مشکل شد اما تاکنون اقدام خاصی از سوی مسئولان جهاد کشاورزی استان به عنوان متولیان اصلی این امر برای نجات باغهای منطقه اورامانات صورت نگرفته است.
اجرایی شدن سامانه سردسیری بی تردید تنها راه حل اساسی مشکل چند ساله منطقه اورامانات است که همت مسئولان استانی و نمایندگان مجلس را می طلبد.
کلاشی یکی از بخشهای شهرستان جوانرود در کرمانشاه دارای ۵۰ روستا است که اغلب مردم آن از طریق کشاورزی،باغداری و دامداری امرار معاش می کنند. در حال حاضر ۲۰ روستا از بخش کلاشی در شرایط بحرانی کمبود آب به سر می برند.
«شروینه » به عنوان مرکز بخش کلاشی و یکی از مناطق و روستاهای هدف گردشگری استان کرمانشاه که بیشترین تأثیر را از خشکسالی و بحران آب داشته است.
باغ شهر توریستی شروینه با وجود قابلیتهای فوق العاده طبیعی از جمله کوهنوردی، کایت سواری، دوچرخه سواری کوهستانی، برگزاری تورهای علمی تفریحی و… سالهاست در سایه بی توجه ها و نابودی باغهایش آینده ای نا مبهم دارد.
چشمه های روان این منطقه چند سالی است که خروش سابق را از دست داده اند و باغداران آن از سر اجبار رو به قطع درختان که اکثر آنها درختان ثمرده گردوی در حال خشک شدن هستند و باغداران این منطقه به فروش چوب آنها روی آورده اند.
بی توجهی به این خشک شدن مناطق روستایی و باغات آنها زنگ خطری برای از بین رفتن اشتغال و معیشت مردم در کوتاه مدت و در بلند مدت بی تردید عواقب جدی تری پیش روی ساکنان این روستا ها است.
یکی از باغداران جوانرودی با اشاره به اینکه خشکیدن درختان و باغات این منطقه سیر صعودی به خود گرفته است ، می افزاید: از ابتدای امسال با بحران آب روند روبه افزایش پیدا کرده است.
«عمران ویسی» اضافه می کند: بسیاری از باغداران تصمیم به قطع باغ‌ها و بویژه درختان گردو گرفته اند. عمر برخی از این درختان به بیش از ۱۰۰ سال می‌رسد. جهادکشاورزی هنوز کار جدی برای حمایت از باغداران انجام نداده است.
وی می گوید: در حال حاضر هر درخت را از باغدار ۱۵ میلیون می‌خرند، اگر به سال آینده موکول کنیم و درخت خشک شود به یک میلیون تومان هم کسی نمی‌خرد.
با وجود سدی چون داریان در منطقه اورامانات باغهای قدیمی ما در حال نابودی است. کسی به فکر باغدار و از بین رفتن حاصل یک عمر تلاش و کوشش در این زمینه نیست. باغداری تاریخی منطقه دستخوش بی تدبیری و بی توجهی هاست.
«عرفان کاکی» رئیس شورای شهر و از باغداران شهر شروینه با بیان اینکه دلیل اصلی این امر بحران کم آبی است، می گوید: یکی از منابع اصلی تامین آب باغات این منطقه آب چشمه بالاخانی و چشمه هایی است که اکنون خشک شده اند.
در کنار این موضوع، نبود حمایت مسئولان مربوطه در ارائه تمهیدات مناسب موجبات لازم را فراهم نموده که باغداران قبل از خشک شدن کامل درختان، آنها را قطع و با شرایط بهتر و به صرفه تری به فروش برسانند.
وی می افزاید: بیشتر درختان قطع شده باغات این منطقه گردو است که در میان آنها درختان با عمر بیش از صد سال وجود دارد.
ادامه این روند تاثیرات بسیاری در آینده معیشتی و گردشگری شهرستان و بخش کلاشی خواهد داشت.
کاکی با بیان اینکه در دهه‌های قبل نیز خشکسالی باغداران را در چنین موقعیتهایی قرار داده است، می‌گوید: بیست سال پیش نیز که مشکلات خشکسالی تهدیدی برای باغات منطقه بود، با مدیریت صحیح جهاد کشاورزی در آن زمان باغداران را از مهلکه نابودی نجات دهد. در آن زمان جهاد کشاورزی با ایجاد ایستگاههای پمپاژ که دو موتور دیزلی کار پمپاژ آب رودخانه را به بالادست شروینه بر عهده داشتند، توانست نقش خوبی را در گذر از بحران و رفع مشکل باغداران ایفا کند.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به اجرای طرحهای موفق اینچنینی در دوره مدیریت‌های قبل و شرایط و امکانات آن روزها اگر اراده ای وجود داشته باشد به طور قطع می توان چنین طرحهایی را با امکانات بهتر در منطقه اجرایی کرد.
رئیس شورای شهر شروینه خاطر نشان می‌کند: نابودی باغهای روستایی نه تنها تاثیر مستقیمی بر اقتصاد و معیشت مردم دارد بلکه بر از بین رفتن جاذبه های گردشگری منطقه بی تأثیر نخواهد بود. گردشگری یکی از برنامه ها رونق و توسعه منطقه بود که سالها روی آن کار شده بود.
کاکی یادآور می شود: در سال جاری درخواست دو طرح بوم گردی و رستوران در منطقه شروینه ارائه و توسط شورای شهر امضا شد که این روند تخریب باغات می‌تواند به ادامه این روند لطمات جبران ناپذیری وارد کند.
معاون فنی و اجرایی جهاد کشاورزی شهرستان جوانرود نیز در این زمینه می‌گوید: بحران کم آبی در سالهای اخیر دامنگیر بسیاری از مناطق کشورر بوده و منطقه اورامانات نیز از این وضعیت مستثنا نبوده است.
مهندس «عادل احمد نژاد» با بیان اینکه با مدیریت صحیح منابع آبی و با استفاده از نظر کارشناسان می توان از این بحران گذر کرد، می افزاید: از دانش باغداران نیز می توان برای برون رفت از این مشکل بهره برد.
وی می افزاید: استفاده از سیستم آبیاری قطره ای از راهکارهای موثر در این شرایط برای آبیاری است.
همچنین مدیریت نحوه آب رسانی با کمترین هدر رفت، استفاده از نهال هایی که با آب و هوای منطقه سازگاری دارند و کشت و داشت اصولی و علمی زیر نظر کارشناسان را از راهکارهای موثر در این زمینه عنوان می‌کند.
معاون فنی و اجرایی جهاد کشاورزی شهرستان جوانرود تصریح می‌کند: چاه زدن در پایین دست و بتن ریزی حاشیه چشمه ها در تغییر رگه های آب تاثیر گذار است .
بدون شک با استفاده از نظر کارشناسان جهاد کشاورزی می‌توان از قطع درختان مثمر جلوگیری کرد یا حداقل قطع اصولی و حفظ قابلیت پیوند و تازه سازی درختان را پیش گرفت.
احمد نژاد می گوید: کشاورزان می توانند از همکاری جهادکشاورزی در این زمینه استفاده کنند.
وی اضافه می کند: روند کار جهاد کشاورزی این‌گونه است که کشاورزان و باغداران با داشتن سند مالکیت، می توانند درخواستهای خود را ارائه دهند و از همکاری های جهاد کشاورزی بهره مند شوند. از جمله کمک‌های جهاد به کشاورزان ، این است که در اجرای سیستم آبیاری قطره ای ۸۰ درصد هزینه را به کشاورز کمک می کند.
معاون فنی و اجرایی جهاد کشاورزی جوانرود به باغداران و کشاورزان وعده پیگیری دلسوزانه درخواستهای آنان را در این زمینه می دهد و می افزاید: باغداران در زمینه برداشت از آب رودخانه درخواستهای خود را به جهاد کشاورزی ارائه دهند تا با طی پروسه های لازم و اخذ مجوزها از کمیسیونهای مربوطه بتوان خدمات در خوری را به آنان ارائه دهیم. همچنانکه در روستای کولسه از توابع شهرستان با همکاری مردم توانسته ایم با همان مکانیزم خود باغداران و تغییرات لازم توسط کارشناسان بخش بزرگی از مشکلات آبی این روستا را حل کنیم.
وی در ادامه می دهد: از نظر قانونی قطع درختان باید با نظر کارشناس مربوطه صورت بگیرد تا مجوز حمل آن صادر شود در غیر این صورت غیر قانونی بوده و مجوزی برای حمل صادر نخواهد شد.
مهندس احمد نژاد در پایان با اشاره به خسارات وارده به باغهای انار منطقه در پی سرمای اخیر، نیز اضافه می کند: اطلاعات لازم در این زمینه جمع آوری شده و به ستاد بحران استان ارجاع داده شده است. جهاد کشاورزی شهرستان نیز منتظر پاسخ برای انجام اقدامات لازم است.
در نهایت امیدوارم با گسترش فرهنگ بیمه کشاورزان و باغداران با خیالی آسوده تر در مقابل بلایای طبیعی،بیماریها و… به کار و فعالیت خود ادامه دهند.
شهرستان جوانرود ۲ هزار ۴۰۰ هکتار باغ دارد که از این مقدار ۷۱۸ هکتار دیم و و یک هزارو ۶۸۲ هکتار آبی است.
مظفر موسی زاده- خبرنگار طلوع کرمانشاه
دیدگاه