هیاهوی ایجاد شده بر سر مساله‌سقوط هواپیمای تهران به یاسوج و حواشی بررسی بودجه در مجلس شورای اسلامی اجازه نداد تا صدای یکی از نمایندگان مردم شنیده شود. ماجرا از این قرار بود که روز یک‌شنبه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی بهروز بنیادی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نسبت به عملکرد برخی از مدیران کمیته امداد انتقاد کرد و درتذکری خطاب به رییس کمیته امداد امام (س)، افزود: جنابعالی مطرح کردید که تعداد فقرا افزایش پیدا کرده است، وقتی مدیران شما در شهرهای کوچک حقوق بالای پنج میلیون تومان دریافت و اضافه کار کامل دریافت می‌کنند؛ وقتی فساد در کمیته امداد بیداد می کند؛ وقتی کمک به خانواده های بدسرپرست را منوط به ارائه طلاق نامه می کنند و حاضر نیستند بیشتر از ۶ماه از آن‌ها حمایت کنند، وقتی به بهانه های مختلف مستمری مددجویان قطع می شود، باید تعداد فقرا افزایش پیداکند.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، تاکید کرده‌بود: وقتی اژدهای هفت سر پول پاشی در کمیته امداد وجود دارد، وقتی مشخص نیست وام های قرض الحسنه ای که نمایندگان مصوب می کنند به چه کسی پرداخت می شود، چه توقعی دارید که تعداد فقرا افزایش پیدا نکند؛ شما باید از مجموعه کمیته امداد بیشترمراقبت کرده و باید به داد کارمندان جزء خود برسید، متاسفانه هیچ گونه قانون خاصی برای استخدام و قطع ارتباط دراین نهاد وجود ندارد.
انتقادات بنیادی به اظهارات چندی پیش فتاح، رییس‌کمیته امداد بود. رییس کمیته امداد امام خمینی (س) گفته بود که متاسفانه فقر در حال افزایش است و در جامعه هر روز بر تعداد فقرا افزوده می‌شود، به همین دلیل به یار و یاوران بیشتری برای مددکاری و کمک نیازمند هستیم.
اعتمادی خدشه‌دار
هرچند بهتر بود به جای این تذکر کمیسیون اجتماعی مجلس رییس‌کمیته امداد را فرابخواند وچگونگی این روند معکوس و منفی را جویا شود ولی نباید از کنار نکاتی که نماینده کاشمر بیان کرده است به راحتی گذرکرد و آن را نادیده گرفت زیرا می‌توان اعتماد مردم به این نهاد را از بین ببرد.
خاطرمان هست که زمانی کمیته امداد از دست جریان موتلفه خارج و به وزیر سابق احمدی‌نژاد سپرده شد، ساختمان‌های عیان نشین این کمیته که برای ضعیف‌ترین افراد بنیانش بنا گذاشته شده‌است، حاشیه‌های فراوانی را ایجاد کرد. ساختمان اصلی که در سوهانک تهران قرارداشت و نماد تجملگرایی بود و سرانجام به دولت روحانی فروخته شد.
یا از سمت دیگر ماجرای خرید ماشین‌های لوکسی که کمیته را به سمت بی‌اعتمادی پیش می‌برد تا اینکه پرویز فتاح در گفت‌وگویی درباره انتشار اخباری مبنی بر خرید خودروهای لوکس توسط این نهاد، گفت: این موضوع در دوره‌ای مطرح شده و مربوط به این زمان نیست، اما اصل این موضوع از اساس نادرست است، چرا که مسئولان گمرک و سایر دستگاه‌ها بر خرید و واردات خودروها نظارت دارند و از سوی همگی تایید شده که خرید خودروی لوکس توسط کمیته امداد امام خمینی(س) صحت ندارد. وی با بیان اینکه برخی از مددجویان که در مناطق مرزی زندگی می‌کنند همانند تمامی مردم مناطق مرزی کارت‌های بازرگانی دارند، افزود: ممکن است به این مددجویان پول اندکی داده شود و کارت آن‌ها اخذ شده و با این کارت خودرو وارد شده باشد که این موضوع به کمیته امداد خمینی(س) ارتباطی ندارد و کاری شخصی بوده که انجام شده، البته تعداد آن اندک بوده و از طریق کمیته امداد امام خمینی(س) نبوده است.
رییس کمیته امداد امام‌خمینی(س) با اشاره به اینکه بخشی از متصرفات املاک به عنوان پشتوانه ایتام و نیازمندان از سوی امام‌خمینی(س) در اختیار کمیته امداد قرار داده شده، ادامه داد: برخی از این املاک فروخته شده و برخی فروش نرفته است، اما در این راستا تحت ضوابط و قوانین عمل می‌شود و اگر هر تذکری از سوی سازمان میراث فرهنگی یا شهرداری به کمیته امداد داده شده، رعایت شده، مگر اینکه آن‌ها غافل شده و تذکر و درخواستی نداشتند.
ماجرای هزینه صدقات مردم ایران به کشورهای دیگر نیز یکی از عوامل بی‌اعتمادی به کمیته امداد بود که فتاح در پاسخ به این ماجرا گفت:« رسانه‌های همسو با نظام و رهبری باید به گونه دیگری عمل کنند، یکی از اتهاماتی که به کمیته امداد می‌زدند این است که چرا کمیته امداد پول‌های صدقه مردم را به عراق و لبنان می‌فرستد، ما بارها گفته‌ایم کاری که ما برای کشورهای درخواست‌کننده کمک از کمیته امداد می‌کنیم این است که تجربه خودمان را به آن‌ها منتقل کنیم تا یک سازمان موفق خیریه برای رسیدگی به نیازمندان‌شان مثل کمیته امداد داشته باشند.
جالب اینجاست که این انتقال تجربه تنها مختص سوریه و لبنان نیست و ما الآن شاهد درخواست خیلی از کشورهای غیرمسلمان هستیم که خواهان استفاده از تجربه کمیته امداد برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی و حتی ایجاد شغل برای اقشار تهیدست آن کشورها هستند.
ما در کشورهایی مثل لبنان یا عراق به آن‌ها یاد دادیم که کمیته امداد داشته باشند، یک نفر ایرانی در این کشورها نداریم و همه درآمدها از مردم لبنان است و ما یک ریال هم کمک نکردیم. ما شرعی و قانونی از صدقه و زکات مردم نمی‌توانیم به کسی بدهیم ضمن اینکه علما نیز اجازه نمی‌دهند.
اگر هم قرار باشد کمکی صورت گیرد صندوق‌ها جداگانه است، اگر پولی برای کمک به مردم یمن یا فلسطین به صندوق مختص آن ریخته می‌شود وظیفه داریم برای همان‌جا هزینه کنیم. ما حتی اجازه انتقال کمک‌های مردمی را از یک شهر به شهر دیگر در داخل کشورمان را نداریم، حال چگونه می‌توانیم این پول‌های مردم را که به نیت کمک به هم‌وطنان خودشان پرداخت می‌شود به مردم دیگر کشورها بدهیم».
به مردم حق بدهید
البته شاید بتوان به مردم حق داد که به شائبات توجه کنند. زیرا زمانی که میزان درآمدهای کمیته را در کنار مردم نیازمند زیر خط فقر می‌گذارند سوالاتی زیادی برای آن‌ها ایجاد می شود.
برای مثال زمانی که از زبان معاون توسعه مشارکت‌های مردمی استان تهران می‌شنوند مردم تهران فقط در ۶ماهه نخست سال ۹۶ ،۲۰میلیارد صدقه داده‌اند ولی رییس کمیته می‌گوید فقر در حال افزایش است و کارمندان این کمیته پنج میلیون! حقوق می‌گیرند، باید هم اعتماد خود را از دست بدهند.
زیرپوست یک کمیته
فتاح در روزهای ابتدایی روی کار آمدن خود سخنانی را بیان می‌کرد که همه سیاستمداران و اهالی حکومت بعد از تحویل گرفتن جایگاهی جدید به زبان می‌آورند و منتقد وضعیت موجود می‌شوند. او در اظهاراتی که در «دومین مجمع حقوقدانان و وکلای نیکوکار» که با حضور رییس دیوان عدالت اداری، معاونت حقوقی رییس جمهور، معاون رییس قوه قضاییه و رییس شورای حل اختلاف کل کشور، نایب رییس مجلس شورای اسلامی و قائم مقام شورای نگهبان و معاون اول قوه قضاییه برگزار شد، با بیان مشکلات و مسائل پنهان کمیته گفت که جامعه هدف کمیته امداد محرومان و نیازمندان هستند و این افراد را باید جزو مستضعفان جامعه در نظر بگیریم که وضعیت خوبی در زندگی آن‌ها حاکم نبوده و این مساله در شأن نظام اسلامی نیست. در سال ۱۳۵۷ امام خمینی(س) رهبر کبیر انقلاب کمیته امداد را با این هدف تاسیس نکرد که نهادی دائمی و با جامعه هدف چند میلیون نفری باشد.
کمیته امداد به عنوان اولین دستگاه انقلابی و امدادی جمهوری اسلامی ایران، تاسیس شد تا آنچه از رژیم قبل در کشور باقی مانده بود را از چهره نظام اسلامی بزداید اما جنگ، تحریم‌ها، سوء تدبیرها و سوء مدیریت‌ها همگی در ایجاد وضعیت کنونی موثر بودند.
وی در ادامه با بیان اینکه کمیته امداد با ریشه‌های فقر درگیر نیست اظهار کرد که افراد پس از ورود به چرخه فقر به کمیته امداد مراجعه می‌کنند، این در حالی است که وضعیت اقتصادی کشور فقر آفرین است و تمامی مسئولان نظام این مساله را قبول دارند. با توجه به وضعیت کنونی کشور چنانچه نهادهای حمایتی چون کمیته امداد و سازمان بهزیستی کشور چتر حمایتی خود را گسترده تر کنند نیز نمی‌توان با وضعیت کنونی جامعه مقابله کرد.
در این میان تنها راه حل، ریشه کن کردن عوامل تولید فقر در کشور است. باید نگاه عدالت محور و حمایت گرانه در تمامی ابعاد نظام اسلامی کشور حاکم شود، همچنین بر وضعیت تولید، سرمایه، بانک‌ها و غیره نیز در کشور رسیدگی کنیم. در حال حاضر ۳۰ تا ۵۰ هزار خانوار تحت پوشش کمیته امداد را افرادی تشکیل می‌دهند که مرد خانواده به هر دلیلی در زندان بوده و این آمار رو به افزایش است. وی همچنین عنوان کرد: بخش دیگری از افراد تحت پوشش کمیته امداد به علت درگیری با معضل اعتیاد به این نهاد پناه آورده‌اند. وی تصریح کرد: در چنین خانواده‌هایی اعتیاد آنقدر رسوخ می‌کند که توان اقتصادی خانواده را گرفته و آن‌ها را به جایی می‌رساند که خانواده مرد را از خانه بیرون کرده و زن سرپرست خانوار همراه با کودکان خود تحت پوشش کمیته امداد قرار می‌گیرد.
رییس کمیته امداد امام خمینی (س) در ادامه طلاق را در سال‌های اخیر یکی از علل افزایش شمار تحت پوششین این نهاد دانست و گفت: طی سال‌های اخیر به دلیل وضعیت فرهنگی جامعه و افزایش طلاق افرادی به این علت تحت پوشش کمیته امداد قرار گرفته‌اند.
فتاح در ادامه به قربانیان حوادث ترافیکی اشاره کرد و گفت: قربانیان حوادث ترافیکی در جاده‌ها نیز در صورت عدم بهره مندی از تامین اجتماعی به این نهاد پناه می‌آورند. وی تاکید کرد: نباید گمان کنیم که تمام افراد تحت پوشش کمیته امداد از روز ازل فقیر بوده‌اند زیرا این تصور غلطی است و باید بدانیم این افراد از بد حادثه به اینجا کشیده شده‌اند. وی ادامه داد: ما انقلاب کردیم تا ریشه‌های فقر را در جامعه از بین ببریم و اینکه هنوز در جامعه اسلامی ایران فقر تولید می‌شود یک بیماری است و معضل بزرگی است که همه مسئولان نظام در آن دخیل هستند.
وی افزود: تمام عوامل ذکر شده از جمله عللی هستند که باعث آن شده‌اند که جمعیت تحت پوشش این نهاد چند میلیونی شود؛ این در حالی است که ما به ابعادی چون آموزش، تحصیل، مسکن و … این افراد هرچند ناکافی رسیدگی می‌کنیم اما همواره ابعاد مغفولی چون مسائل حقوقی پیچیده در میان این خانواده‌ها وجود دارد.
رییس کمیته امداد تصریح کرد: افرادتحت پوشش کمیته امداد ضمن آنکه دارای مشکلات فقر، معیشت و گذران زندگی هستند مشکلات حقوقی را نیز دارند که توان آن‌ها را گرفته است و با مددکاران حقوقی می‌توان زندگی این افراد را دگرگون کرد. وی در ادامه ضمن بیان اینکه کمیته امداد وکلا و حقوقدانان نیکوکار را به عنوان مددکاران خود می‌شناسد، اظهار کرد: اقدامات کمیته امداد به نوعی پیشگیرانه است زیرا چنانچه کمیته امداد این اقدامات را انجام ندهد به علت آنکه جامعه هدف آسیب پذیرتری نسبت به آحاد جامعه دارد ممکن است مشکلات آن‌ها تبدیل به معضل پیچیده‌ای شود که دستگاهی چون نیروی انتظامی، قوه قضاییه و اطلاعات را وارد میدان کند.
فتاح ادامه داد: اگر به مشکلات این قشر پاسخ داده نشود مسائل آن‌ها بیش از پیش دامن نظام را خواهد گرفت اما خوشبختانه پیگیری‌ها و رسیدگی‌های کمیته امداد تاکنون موثر بوده است. وی در ادامه تاکید کرد: باید چتر حمایتی کمیته امداد در جامعه هدف گسترده تر شود؛ زیرا درغیر این صورت ممکن است مشکلات آنان فزونی یابد، هرچند مصیبت، گرفتاری و بیماری از جمله مشخصه‌های ظاهری مددجویان امداد است اما آن‌ها افراد شریفی هستند که می‌توانند در نظام موثر واقع شوند، همان‌گونه که اکثر بزرگان عالم و نظام نیز خواستگاه‌شان از همین قشر بوده است. رییس کمیته امداد امام خمینی در ادامه تاکید کرد: کمیته امداد بال عاطفی نظام است و این نهاد درحمایت‌گری‌های خود مواردی چون مسائل عمومی، مذهبی و سیاسی را در نظر نمی‌گیرد.
وی تصریح کرد: در کمیته امداد مواردی را داشته‌ایم که سرپرست خانوار به علت مشکلات امنیتی یا غیره اعدام شده است اما خانواده وی تحت پوشش هستند یا از اقلیت های مذهبی چون ارامنه و اهل سنت نیز افراد زیادی تحت پوشش کمیته امداد هستند.
فتاح در ادامه مددجویان کمیته امداد را فریادهای خاموش جامعه دانست و گفت: در تحلیل‌های غلط غربی گفته می‌شود که مستضعفان عامل شورش در نظام‌ها بوده و ساقط کننده حکومت‌ها هستند؛ این در حالی است که چنین نگرشی به این افراد غلط است زیرا این‌ها همان قشری هستند که همواره می‌سوزند و می‌سازند و همیشه طرفدار نظام‌ها و حامی مقام معظم رهبری و شهید پرور بوده‌اند.
وی به وام‌های بانکی به مددجویان کمیته امداد اشاره کرد و گفت: در حال حاضر بانک‌ها برای اعطای تسهیلاتی چون وام‌های سه میلیونی، پنج میلیونی یا ۱۰ میلیون تومانی از این افراد ضامن و شجره نامه و غیره می‌خواهند، این در حالی است که این افراد در سال‌های اخیر حداقل وصولی‌ها را داشته‌اند و هرچه گرفته‌اند تمام و کمال پس داده‌اند. در حالی که در جامعه شاهد آن هستیم که برخی وام چند صد میلیاردی گرفته و در پرداخت و وصول آن کوتاهی‌های زیادی کرده‌اند.
روند مشکلات
اما امروز نه تنها این مشکلات رفع نشده بلکه خود مسئولان نیز انتقاد می‌کنند که فقر در حال افزایش است. اگر آسیب‌های اجتماعی را کنار بگذاریم یکی از اصلی‌ترین دلایلی که سبب وضع وجود شده، خودخواهی‌های مختلف و عدم‌کفایت مدیریتی است. پراکندگی عملکرد در ایران عاملی است که سبب مشکلات فراوانی شده است و مسئولان باید برای رسیدن به نتایج مناسب همگرایی لازم را برقرارکنند.
نکته دیگری که مسئولان به ویژه افرادی که در این نوع نهادها مشغول فعالیت هستند باید بدانند و به آن توجه داشته باشند این است که مردمی که تحت پوشش این نهادهای انقلابی قرار می‌گیرند زمانی که از تریبون مجلس شورای اسلامی می‌شنوند افرادی هستند که چندین برابر حقوق آن‌ها در کمیته حقوق می‌گیرند یا وام‌هایی که باید ارائه شود با حاشیه اختصاص می‌یابد درد شکم‌شان را فراموش می‌کنند و به یاد بی‌عدالتی می‌افتند که بیشتر از فقر آن‌ها را آزار می‌دهد. امیدواریم مسئولان مجلس و نمایندگان با درایتی خاص و با شیوه‌ای که راهکار قانونی دارد به دنبال تحقیق و تفحص از این نهاد انقلابی باشند که بهترین راه برای آرام کردن مردم مستضعف اجرای عدالت در کشوری اسلامی است.
قانون
دیدگاه