یکی از مهمترین مطالبات بحق مردم استان کرمانشاه، ایجاد منطقه آزاد تجاری قصرشیرین است، مطالبه‌ای که چشم امید هزاران جوان بیکار استان برای برون رفت از مُرداب بیکاری و فقر به تصویب منطقه آزاد دوخته شده است اما با گذشت ماه‌ها از موافقت دولت برای قرارگرفتن نام قصرشیرین در زُمره مناطق آزاد، اما همچنان خبری از تصویب این لایحه نیست.
مرزهای استان کرمانشاه به ویژه منطقه تجاری پرویزخان در قصرشیرین از مرزهای راهبردی و مهم کشور است و حدود ۵۴ درصد صادرات غیرنفتی ایران به عراق از این منطقه انجام می‌شود اما شهر جنگ زده قصرشیرین همچنان از شاخص‌های اقتصادی دور و محروم است.
برای پیگیری وضعیت لایحه منطقه آزاد تجاری قصرشیرین با بابک ترابی عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمانشاه گفتگو کردیم، ترابی ضمن تشریح وضعیت این لایحه، اشاره‌ای به فلسفه وجودی مناطق آزاد تجاری داشت و گفت: ایده ایجاد مناطق آزاد بعد از جنگ جهانی دوم و به منظور ایجاد رونق و از بین رفتن عقب ماندگی‌های اقتصادی ایجاد شد و در ابتدا در کشورهای اروپایی، بعد آسیایی و سپس در قاره آمریکا هدف‌گذاری شد و نسبت به ایجاد مناطق آزاد برنامه‌ریزی‌های خاصی نیز صورت گرفت.
وی رونق و توسعه صادرات را از مهمترین مزایای مناطق آزاد تجاری دانست و افزود: تشکیل مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی برای ایجاد رونق و توسعه صادرات بسیار مهم است و استراتژی اساسی برای استفاده از مناطق آزاد، جذب سرمایه‌گذار خارجی است.
ترابی اَرزآوری و تامین منابع مالی برای کشور، ورود تکنولوژی، رونق کسب و کار، ایجاد رقابت در مزایای صنعتی و افزایش ارزش افزوده در تولیدات صنعتی را از دیگر مزایای برخورداری از مناطق آزاد تجاری عنوان کرد و افزود: جذب سرمایه‌گذار خارجی به دنبال راه اندازی مناطق آزاد راهی برای دسترسی کشور به بازارهای جهانی فراهم می‌کند.
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی استان کرمانشاه در ادامه افزود: با انتقال تکنولوژی، در تربیت و بالابردن کارایی نیروی ماهر نیز پیشرفت حاصل می‌شود و این مسئله از مزایای برخورداری از مناطق آزاد تجاری است.
وی سابقه ایجاد مناطق آزاد تجاری در ایران را به سال ۱۳۶۸ ارجاع داد و تصریح کرد: مناطق آزاد ابتدا در کنار اسکله‌ها و بنادر مثل قشم کیش و انزلی ایجاد شدند، اولین منطقه آزاد در سال ۶۸ در کیش ایجاد شد، سپس در قشم و در سال ۷۱ منطقه آزاد چابهار به تصویب رسید.
ترابی با اشاره به وجود ۷ منطقه آزاد تجاری در کشور، به وضعیت لایحه منطقه آزاد تجاری قصرشیرین اشاره کرد و گفت: سال ۹۵ لیست جدیدی از سوی سازمان مناطق آزاد که قبلاً زیر نظر نهاد ریاست جمهوری بود ارائه شد، ایجاد مناطق آزاد و ویژه تجاری نیازمند مصوبه مجلس است، سال ۹۵ هفت منطقه به عنوان مناطق آزاد و دوازده منطقه ویژه اقتصادی پیشنهاد شد.
وی بیان کرد: وقتی طرح تصویب لوایح مناطق آزاد هفتگانه وارد مجلس شد نامی از منطقه آزاد قصرشیرین نبود اما بعد از سفر ریاست جمهوری به استان کرمانشاه و پیگیری‌های مجمع نمایندگان استان در نهایت قرار شد نام منطقه آزاد قصرشیرین به لیست اضافه شود و مجدداً لیست نهایی تکمیل گردید و یک فوریت آن به تصویب رسید اما هنوز هیچکدام از مناطق تصویب نشده است.
ترابی عنوان کرد: طبق لایحه ۲۷ برنامه ششم توسعه، مناطق آزاد از دل نهاد ریاست جمهوری به وزارت اقتصاد منتقل شد و شاید این مسئله علت وقفه در تصویب مناطق آزاد تجاری بوده است. هم اکنون نیز زمینه مساعد است و منتظر تصویب این لایحه هستیم.
این مسئول ایجاد مناطق آزاد و ویژه را منوط به آیین نامه‌ها و مصوبات مجلس دانست و گفت: باید منطقه، حدود و شعاع آن باید مشخص شود و سپس برای راه اندازی آن اقدام کرد.
وی ایجاد منطقه آزاد تجاری قصرشیرین را موجب راه اندازی مراکز تولیدی، توسعه حمل و نقل، رونق اقتصادی و رشد فضای کسب و کار دانست و گفت: تسهیل در ایجاد ارتباط با عراق، ترکیه و دیگر کشورها، آینده خوبی را برای قصرشیرین رقم خواهد زد.
ترابی در ادامه به بیان دیدگاه برخی اقتصاددانانِ مخالف با تصویب لایحه مناطق آزاد پرداخت و گفت: در کشور بخش عمده‌ای از اقتصاددان‌ها با توجه به پیشینه مناطق آزاد، مخالف ایجاد مناطق جدید آزاد هستند، یکی از دلایلی که این لایحه نیز با کُندی مواجه شده این تفکر است چراکه شاخص‌هایی که انتظار می‌رفت در هفت منطقه آزاد محقق شود به جایگاه شایسته‌ای نر
سیده و در اغلب مناطق آزاد نرخ رشد اقتصادی از خود استان و حتی استان‌های همجوار نیز کمتر بوده است در حالیکه بابد بیشتر می‌شد و علت اصلی این عقب ماندگی نیز نبود زیرساخت است.
وی افزود: قانون مناطق آزاد در ایران به این صورت است که ایجاد زیرساخت‌ها از محل درآمدهای همان مناطق فراهم شود و البته بخش خصوصی نیز تمایلی برای ورود به حوزه تامین زیرساخت ندارد. در امارات منقطه آزاد جبل علی از مناطق معروف و تاپ دنیا است که دولت دو و نیم میلیارد دلار ابتدا خرج تامین زیرساخت این منطقه کرد و در ابتدای کار فعالیت این منطقه با ۱۲۰ شرکت شروع شد و اکنون ۷۳۰۰ شرکت در آنجا فعالیت می‌کند و علت این موفقیت فراهم بودن زیرساخت‌ها است و شرکت‌ها نیز اقدام به سرمایه‌گذاری کردند اما در ایران مشکل زیرساخت داریم و دولت باید وارد شود.
ترابی برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۵ سال را یکی از مزایای مناطق آزاد تجاری در ایران دانست و گفت: معافیت مالیاتی به تنهایی کافی نیست، زیرساخت‌های جاده‌ای، دسترسی به سیستم حمل و نقل و فرودگاه و… نیز بسیار مهم است، یکی از دلایل عدم رونق مناطق آزاد در ایران این است که ابتدا زیرساخت را تامین نکردیم و مناطق را راه اندازی کردیم.
وی با بیان اینکه مردم باید از مناطق آزاد نفع ببرند، گفت: از ۵۰ تا ۶۰ منطقه ویژه اقتصادی و آزاد تجاری در کشور تنها ۳۰ درصد این مناطق فعال است.
ترابی یکی از مشکلات مناطق آزاد تجاری در ایران را معضل قاچاق دانست و گفت: مسئله‌ای که باید بدان توجه کرد این است که مقررات و قوانین مناطق آزاد تضادی با فعالیت کوله‌بران ندارد و چه بسا سبب ساماندهی این افراد نیز بشود، هم اکنون مجمع نمایندگان با جدیت پیگیر تصویب منطقه آزاد قصرشیرین است و دولت نیز موافق است.
وی منطقه آزاد را مزیتی است برای استان کرمانشاه و استان‌های و همجوار دانست و گفت: مسئله اشتغال و بیکاری جوانان تحصیل کرده در کرمانشاه تبدیل به بحران شده و با اجرای منطقه آزاد تجاری قصرشیرین، اقتصاد نیز شکوفا می‌شود.
ترابی گفت: ما نباید منتظر باشیم ببینیم مناطق آزاد تصویب می‌شود یا نه، بلکه باید به فکر راه آهن، جاده‌ها و بازارچه، زیرساخت‌ها و خدمات رفاهی و حمل و نقلی در قصرشیرین باشیم.
فرهاد تجری، عضو مجمع نمایندگان استان کرمانشاه نیز با تاکید بر ضرورت تصویب منطقه آزاد تجاری قصرشیرین اظهار داشت: ایجاد منطقه آزاد در توسعه صادرات، رونق اقتصادی و رفع بیکاری بسیار موثر خواهد بود.
دیدگاه