به گزارش طلوع کرمانشاه،هر گاه سخن از مرز به میان می آید یکی از واژه هایی که ناخودآگاه در ذهن تداعی می شود کولبر است. کولبری از دیرباز بعنوان شغل اصلی ساکنان شعاع مشخصی از نقطه صفر مرزی شناخته شده است.همواره ساکنان نوار مرزی با روستاهای کشور همسایه مراودات تجاری داشته و دارند. از قدیم الایام رسم بر این بوده که ساکنان روستاهای مرزی بصورت معاملات کالا به کالا محصولات خود را با هم مبادله می کردند.
این گزارش به مسائل و مشکلات معیشتی ساکنان مرزهای اورامانات می پردازد.
از شهرستان سروآباد و مریوان در استان کردستان تا شهرستان های پاوه ، جوانرود ، ثلاث باباجانی و روانسر در استان کرمانشاه ، همچنین قسمتی از اقلیم کردستان به نام اورامانات شناخته می شود. این حوزه جغرافیای وسیعی دارد.
ساکنان مناطق مرزی اورامانات به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و مشکلاتی چون عدم وجود کارخانه ، کارگاه های تولیدی، طرح های اشتغالزایی چاره ای جز پناه آوردن به مبادلات مرزی ندارند.
بیکاری مهمترین عامل روی آوردن مرزنشینان به کولبری و مبادلات مرزی است!
کولبران ناچارند برای امرار معاش خانواده جان خود را در کف دست بگذارند، سختی گذر از کوهستان های صعب العبور بسیارجانکاه است. چه کولبرانی که در برف و سرمای شدید کوه های سر به فلک کشیده اورامانات جان دادند آری این حکایت کولبریست جان برای نان!
فرماندار جوانرود اظهار کرد: باید به مناطق مرزنشین از لحاظ اقتصادی به طور خاصی نگریسته شود.
وی گفت : جوانرود در مقوله تجارت مرزی نگین غرب کشور محسوب می شود و مبادلات مرزی می بایست به سمت و سوی اشتغال پایدار و احداث کارگاه های تولیدی سوق داده شود. این مقوله می تواند نقش اساسی در تولید ملی و رونق اقتصادی کشورایفا کند.
یوسفی افزود: این مناطق بر اساس توپوگرافی خاصی که دارند دارای اراضی کشاورزی قابل توجهی نیستند. به مرزنشینی می توان به عنوان فرصتی نگریست که با استفاده از پتانسیل خاص منطقه در زمینه گردشگری و رفع بیکاری از آن استفاده نمود.
فرماندار جوانرود همچنین گفت: شهرستان جوانرود دارای ۱۲ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق است. از روستاهای نوار مرزی این شهرستان می توان به ( کلور، کانی، سالار، دروله و ایمان ) اشاره کرده که در نوار قرمز هستند و اجازه بازسازی ندارند.ساکنان این روستاها صرفا برای دامداری و باغداری در منطقه حضور پیدا کرده اند.
یوسفی افزود :شهرستان جوانرود راه دسترسی به مرز ندارد. سد دربندیخان واقع در اقلیم کردستان به روستای کلور شهرستان جوانرود منتهی میشود و مردم این روستا از قدیم الایام با بلم به کشور عراق و استان حلبچه در رفت و آمد بودند. میتوان از این ظرفیت استفاده کرد و این منطقه را بعنوان مرز آبی معرفی کرد.
فرماندار جوانرود خاطرنشان کرد: چنانچه راه دسترسی به روستاهای پسه خور _ ایمان که حدود ۵۰۰ متر است برقرار گردد، این شهرستان نیز مستقیما به مرز متصل می شود.
یوسفی تاکید کرد: پیگیری برای احیای مرز دروله ادامه دارد و در صدد هستیم که در این منطقه با ایجاد بازارچه رسمی یا غیر رسمی و مرز آبی با کشور عراق ایجاد شود . این امر موجب آمد وشد آبی در روستاهای دروله و کلور خواهد داشت.
چنانچه معیشت مرزنشین تامین گردد تمایل به قاچاق نیز از بین می رود.
یوسفی خاطر نشان کرد: نتیجه طرح، برنامه ریزی و بهره برداری از ایده های اشتغالزایی مرزی این می شود که از جمعیت شهرنشین جوانرود کاسته خواهد شد و مردم این مناطق به خواستگاه خود باز میگردند.
فرماندار جوانرود یادآور شد:با توجه به پروژه ثبت جهانی اورامانات و پیگیری هایی که در این راستا انجام شده است یازده روستای شهرستان در محدوده ثبت جهانی قرار دارند . این روستا ها عبارتند ازهانولان _ بانی لوان_ دره کلاش _ قلاجی_ مزران_ مله رش- داره رش و هوش
یوسفی افزود: یونسکو در آینده نزدیک از مناطق مذکور بازدید خواهد کرد.
همچنین فرماندار پاوه در گفتگو با خبرنگار طلوع کرمانشاه در پاوه اظهار کرد:
تجارت و قاچاق دو موضوعی است که در محدوده مرزی همواره با آن مواجه هستیم .در این میان موضوع بسیار حائز اهمیتی که کمتر به شفاف سازی آن پرداخته شده “کولبری” است.
وی افزود: مرز شوشمی حدود ۷۰ سال است که گمرک دارد و البته بخاطر جنگ و بعضی مسایل دیگر گاهی فعال نبوده و اگمرک این مرز در حدود ۴۰ سال فعالیت داشته است.
ایده پور با اشاره به اینکه در تاریخ ۱۷ / ۵ / ۱۳۹۸ مرز شوشمی توسط هیئت دولت بعنوان مرز رسمی تصویب و به استانداری کرمانشاه و سپس به وزارت خارجه جهت اطلاع دولت عراق ابلاغ شده است گفت:تمام اقدامات لازم برای رسمی شدن مرز شوشمی توسط کشورمان انجام گرفته و ما به استانداری حلبچه اطلاع داده ایم و مشکل از دولت عراق و اقلیم کردستان است که هنوز ساز و کارهای این کار را انجام نداده اند.
وی افزود: انتظار داریم کشور عراق بزودی این مشکل را حل کند و ما هم خوشبین هستیم.
فرماندار پاوه اظهار کرد:از زمانیکه مرز شوشمی رسمی شده است سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور تمام امکانات را در این مکان مستقر نموده است. فیبر نوری ، امکانات برق ، باسکول ، جایگاه فروش مواد سوختی، زمین مورد نیاز جهت تبادل کالادر نظر گرفته شده است. همچنین زیر ساخت هایی جهت مبادلات مسافر ،از جمله پلیس گذرنامه ، می بایست مستقر شود و اگر کشور عراق اعلام آمادگی کند میتوان در کمتر از یک هفته برای تبادل مسافر هم اقدام کنیم.
ایده پور یا آوری کرد: در گذشته تعاونی های مرزنشین برای فعالیت کولبران عایداتی داشتند و درآمد آن در بین کولبران تقسیم می شد. از سال ۹۶ به بعد بنا به دلایلی تعاونی ها تعطیل شدند .
رئیس هیئت مدیره اتحادیه تعاونی های مرزنشین استان کرمانشاه گفت: از چند سال اخیر موضوع کولبری از حیطه وظایف تعاونی ها خارج و نظارت آن به شورای همیاری شهرداری ها و دهیاری روستاها محول گردید البته در حال حاضر فعالیت کولبری به شکل قانونی تعطیل شده است!
وی خاطر نشان کرد:تا زمانی که نظارت بر فعالیت کولبری در اختیار تعاونی های مرزنشین بود ماهیانه مبلغی در حدود شصت هزار تومان توسط تعاونی ها به خانوارهای مرزی پرداخت می شد. این مبلغ ازمحل عایدات وارادات کالا تهیه و به حساب خانوار واریز می شد.
محمد فتحی افزود: این مبلغ توسط شورای تامین شهرستان مرزی و شورای ساماندهی استانداری مصوب گردیده و تعاونی ها حق هیچگونه افزایش و کاهش را نداشتند!
وی گفت:از دیگرمشکلات تعاونی ها می توان به محاسبه مالیات اشاره کرد. بر اساس ماده ۱۳۳ ، روستاییان تا شعاع ۲۰ کیلومتر از پرداخت مالیات معاف هستند و با توجه به این که اعضای تعاونی ها ، همین روستاییان مرزنشین هستند پس تعاونی ها باید از پرداخت مالیات معاف باشند که متاسفانه چنین نبود.
محمد فتحی در پایان گفت از دولت می خواهیم که با اعتماد به عملکرد تعاونی ها زمینه فعالیت مجدد آنها را درموضوع کولبری فراهم نماید.
ناصر یکی از کولبران منطقه اورامانات به خبرنگار طلوع کرمانشاه گفت:
با وجود علاقه زیادم به ادامه تحصیل به دلیل نیاز مالی و فقر خانواده از تخصیل بازماندم!
او گفت: ناچار برای امرار معاش و گذران زندگی به دستفروشی در شهر پاوه روی آوردم و پس از مدتی ازدواج کردم.
ناصر افزود: درآمد اندک دستفروشی در شهرستان پاوه کفاف تامین مخارج زندگی را نمی داد و در نهایت زندگی مشترک من به دلیل مشکلات ناشی از فقراقتصادی از هم پاشید!! من ناچاربودم برای تامین مخارج زندگی کولبری را انتخاب کنم!
ناصربه تجربه خود در انجام کارهای سخت زیادی اشاره کرد و افزود: هیچ کاری به اندازه کولبری سخت نیست!!
او گفت:معمولا کسانی کولبری را انتخاب می کنند که هیچ چاره دیگری برای امرار معاش ندارند.
کولبر جوان همچنین افزود: مفهوم دشواری ووجنگ برای زنده ماندن باعبور از کوهستان و تحمل بارهای سنگین بر دوش در دل شب را تا تجربه نکنید متوجه نمی شود! ناصر گفت: ما کوهنوردان حرفه ای نیستیم . کولبران افرادی عادی هستند با کاری سخت و طاقت فرسا. اگر کسی در مسیر از بقیه جا بماند نمیتوانیم کمکش کنیم چون بار خود را نیز بسختی حمل میکنیم.
کولبر جوان در پایان در حالیکه نگرانی در چشمانش موج می زد گفت:ما مرزنشینان کولبری را انتخاب نکرده ایم کولبری ما را انتخاب کرده است. ما هم اگر شغلی داشتیم که توانایی حرکت دادن چرخ زندگی را داشت هیچگاه به سمت کولبری نمی رفتیم.
مختار ابراهیمی
دیدگاه