تحول نیازمند آگاهی و مطالعه مدیران است
در همین راستا، یک استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل اقتصادی و اجتماعی به خبرنگار طلوع، گفت: گروهی از رسانه ها که در واقع نمی توان نام رسانه را برآنان نهاد تنها یک آگهی بگیر حرفه‌ای هستند، حرف جدی برای انتشار ندارند و به تحلیل و انتقاد نمی پردازند.
دکتر«سهراب دل انگیزان» افزود: از سوی دیگر نشریه و رسانه های قوی در استان وجود دارد که به کار فکری و مصاحبه عمیق می پردازند و برای انتشار یک گزارش، تحقیق و بررسی می کنند ولی به دلیل بیان واقعیت و انتقاد درست، چندان آگهی و کمک مالی به آنان داده نمی شود و گزارش های ارزشمند آنان با عناوین مختلف همچون جناح گرایی، از سوی مدیران و تصمیم گیرندگان نادیده گرفته می شوند.
به گفته این پژوهشگر، گروهی دیگر از رسانه‌ها اخبار زرد منتشر می کنند و دیگر از مصاحبه‌های عمیق، بررسی و انتقاد کارشناسانه خبری نیست و تنها به پرکردن صفحه توجه می کنند.
وی در پاسخ به این سوال که راهکار شما برای تاثیرگذاری رسانه در تحول استان چیست، گفت: باید مدیران و مسئولان یک جامعه، اهل مطالعه، شنیدن و تحلیل و بررسی باشند تا متوجه اخبار و گزارشات کارشناسانه و نقادی شوند.
دل انگیزان ادامه داد: از سوی دیگر خبرنگاران باید در حاشیه امن قرار گیرند تا با چندین گزارش تند و چالشی مورد شکایت مدیر و یا سازمان قرار نگیرند.
فضای روشنفکری سیاه برگزیده شود
وی براین باور است که نباید مطبوعات در یک روشنفکری سیاه باقی بمانند این روشنفکری از اثرگذاری مثبت خارج می شود و نقش خود را به صورت معکوس نشان می دهد ولی در روشنفکری سفید، تعدادی از افراد صاحب قلم، بحث، نقد و تحلیل می کنند که اقدام آنان موجب ایجاد دیدگاه درست در جامعه می شود و تصمیم گیرندگان را تحت تاثیر قرار می دهد و در واقعیت قلم زدن برای دستمزد، و یا ایجاد نقطه امن برای یک مدیر، روشنفکری سفید نام ندارد.
وابستگی های اقتصادی و دورشدن از وظیفه اصلی
یک روزنامه نگار و پژوهشگر اقتصادی و اجتماعی نیز به خبرنگار طلوع گفت: به نظر من رسانه ها توان ایجاد تغییر را دارند و در حقیقت امکان و زمینه و گاه آزادی عمل است که ندارند.
«سلمان زند» اضافه کرد: البته بستگی دارد که ما چه تغییری را از رسانه ها انتظار داشته باشیم؛ اما در هر حال روزنامه نگاران و خبرنگاران و فعالان رسانه ای ما توان اثر گذاری و تغییر را دارند اما وابستگی اقتصادی آنها به نهادها و البته مدیران اجرایی، معمولا مانع اصلی است.
وی ادامه داد: چرا که در این وضعیت یا خواسته مدیران رسانه ای تحول نیست یا مدیران مسئولان اجرایی به دنبال تحول نیستند وگرنه اساس هر کار رسانه ای تحول است که بنیان آن انتقاد است و از حفظ وضع موجود به دور است.
زند اظهار داشت: اما وقتی مدیران اجرایی خواستار تحول نباشند به تبع مدیران رسانه ای هم، چون به لحاظ مالی شدیدا به مدیران اجرایی وابسته اند از تحول و تغییر فاصله می گیرند.
وی معتقد است: وقتی رسانه از لحاظ مالی وابسته نباشد دیگر خواست مدیران برایش مهم نخواهد بود و آنچه اهمیت دارد تنها خواست جامعه است، جامعه هم همواره خواهان تحول است که مثال عینی آن فضای مجازی است.
دغدغه رسانه های مجازی کمتر است
این روزنامه نگار اضافه کرد: رسانه های مجازی مستقل هستند و دیگر هزینه های هنگفت چاپ و توزیع و… را ندارند که شاهد اثر گذاری آنان در کوچکترین مسائل هستیم.
تخصصی برای اعطای مجوز به رسانه لحاظ نمی شود
در ادامه یکی دیگر از صاحب قلمان و فعالان عرصه خبر در گفتگو با طلوع، بیان کرد: رسانه ها نه تنها در کرمانشاه بلکه در اکثر استان ها، توان تغییر و تحول چندانی ندارند که این تاثیرگذاری اندک، به دلایل متعددی بستگی دارد.
«یحیی معماری» ادامه داد: باید پرسید در این رسانه ها چه افرادی سکاندار هستند و وضعیت تربیت نیروی متخصص که همان روزنامه نگار و یا فرد صاحب ایده است به چه صورت است؟
وی که سالهاست در این زمینه نوشته و اطلاع رسانی کرده که متاسفانه دید تخصصی به رسانه اغلب وجود ندارد، افزود: عرصه ای ایجاد شده تا هر فرد با هر میزان سواد و آگاهی به حرفه روزنامه نگاری وارد می شود و به راحتی موفق به دریافت مجوز می شود.
اراده ای برای نظام‌مند شدن حوزه آموزش روزنامه نگاری وجود ندارد
این روزنامه نگار کرمانشاهی اضافه کرد: اراده ای برای نظام مند شدن حوزه آموزش ها در عرصه روزنامه نگاری کشور وجود ندارد که معضل بزرگی است. درست است که مراکزی همچون دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی و برخی مراکز، برای تربیت نیروی خبرنگار فعال هستند ولی در واقع این میزان کافی نیست. اکثر دانشگاه هایی که سرآمد تربیت نیروی روزنامه نگارهستند از نظر کیفی و حتی وضعیت جذب اساتید در حد نازلی هستند و دانش آموخته آن به گونه ای تربیت نشده که جسارت و توان یک فعالیت حرفه ای و مبتنی بر آموخته های علمی را در نشریات داشته باشد.
بی خبری از روش های نوین خبری
وی از وجود ۲۶تکنیک خبری در عصر کنونی خبر داد و افزود: رسانه های خارجی به خوبی از این روش‌ها استفاده می کنند و بعید می دانم که خبرنگاران ما حتی در رسانه های سراسری این تکنیک ها را به کار برند و بسیاری از خبرنگاران محلی اطلاع چندانی از این تاکتیک های خبری مدرن ندارند.
این صاحبنظر عرصه اقتصادی ادامه داد: گام دیگر باید پرسید که رسانه های ما تا چه اندازه قدرت دارند و دارای استقلال از نظر مالی هستند، هنگامی که یک‌رسانه نتواند منبع درآمد پایدار ایجاد کند به صورت طبیعی به ارگان ها و روابط عمومی هایی وابسته می شود که منابع مالی خوبی دراختیار دارند و درچنین‌شرایطی نوعی «بده بستان» اتفاق می افتد و سرانجام‌نقش نقادی، تحلیلگری و شجاعتی که لازمه یک رسانه است از بین می‌رود و در عمل آن رسانه به تریبون ارگان ها تبدیل می شود و این موضوعی است که در برخی از رسانه های کرمانشاه نیز شاهد آن هستیم.
مرگ مغزی رسانه
معماری خاطرنشان ساخت: اکثر رسانه های ما دچار مرگ مغزی شده اند و با ورود فضای مجازی، کارکرد خود را از دست داده اند و کارکرد اطلاع رسانی ضعیفی دارند و گزارش و تحلیلگری، عمده ترین حوزه ای است که می توانند برروی آن مانور دهند که در همین عرصه هم ورود چندانی نمی‌شود.
وی ادامه داد: هنگامی که جامعه را به صورت یک پیکر در نظر می‌گیرید، متشکل از شهروندان، ارگان های مسئول و رسانه است که به صورت زنجیره هستند و‌فرآیند توسعه در بستری شکل می‌گیرد که رسانه بتواند اعتمادسازی و فرهنگ سازی کند و اجماع حداکثری را در جامعه پیرامونی ایجاد کند ولی هنگامی که رسانه به دلیل نیاز مالی از بخش اصلی جامعه که همان مردم و بازتاب خواسته های آنان است فاصله بگیرد، پایین دست یک ارگان می‌شود و از نقش خود دور می‌شود و این همان معضلی است که سالها در کرمانشاه و در برخی استان‌ها شاهد آن هستیم.
فرصت ها در تنش های سلیقه ای از بین می‌رود
معماری براین باور است که کرمانشاه چندان صنعت محور نیست و اکثر رسانه ها از سازمان ها به‌ویژه در توزیع آگهی های دولتی انتظار دارند که ایرادی ندارد و‌حق طبیعی نشریات است که از این مزیت بهره‌مند باشند ولی با وجود چنین بستری، رسانه های ضعیف از نظر منابع مالی، در فضای بسته ای قرار می‌گیرد و به قطع کارکرد مهم‌خود را از دست می دهند و این کارکرد، همان ایجاد پل میان افکار عمومی و‌برعکس و کمک به توسعه در بستر اعتمادزا است.
این روزنامه نگار اضافه کرد: در کرمانشاه سلایق متعددی وجود دارد با این وجود در طیف روشنفکران و نخبگان سیاسی و اجتماعی همگرایی خاصی وجود ندارد و با تغییر و روی کارآمدن دولت ها و استانداران، مواضع به آن سمت کشیده می شود و در نتیجه بسیاری از فرصت ها، در این تنش های سلیقه ای از بین می رود و بسیاری از رسانه ها که دارای وابستگی مالی و فکری هستند در این دام گرفتار می شوند و بازهم از کارکرد خود دور می شوند.
وی تاکید کرد: بارها نوشته ام در استان کم برخوردار ولی با ظرفیتی همچون کرمانشاه، رسانه‌ها می توانند با رویکرد روزنامه نگاری توسعه، بسیاری از فرصت ها را پررنگ کنند و چالش ها را نمایان و در اختیار مسئولان قرار دهند.
رسانه داری سازمان ها معضلی در عرصه خبررسانی معماری عنوان‌کرد: از سوی دیگر برخی از ارگان ها حتی در سطح کشور به جای اینکه به تقویت ارتباط خود با رسانه های مرجع و تاثیرگذار بپردازند خود رسانه داری می کنند و در نتیجه بسیاری از خبرهای رسانه ها به دریافتی از پرتال های ادارات تبدیل می شود و در واقع رسانه به فرد بی دفاعی تبدیل می شود که خبر ادارات را بدون هیچ تحلیلی در صفحه خود منتشر می کند، در چنین شرایطی اعتماد مردم سلب می شود.
به گفته وی، این درحالی است که روزنامه نگار حرفه ای به سمت کشف حقیقت می رود بنابراین ورود سازمان ها و ادارات به عرصه رسانه داری، خطای بزرگ و عمیقی در کشور محسوب می شود و در استان کرمانشاه به همین شکل است و بسیاری از مطالب بدون کیفیت خبری منتشر می شود. رسانه باید به یک رسانه نیرومند با توان قدرت تحلیل بالا روی بیاورد که نیازمند داشتن نیروی خبره در گرو آموزش های کاربردی است.
معماری در پایان ابراز کرد: خلا در این زنجیره موجب شده که اکثر رسانه ها آنطور که شایسته است در ایجاد تغییر و تحول در مسیر توسعه به شدت ناکام بمانند و مسیر یکنواخت بدون مخاطب را طی کنند که این ضعف نیازمند ترمیم است.
دیدگاه