کارشناس مواد خوراکی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه با هشدار نسبت به افزایش مصرف خودسرانه گیاهان دارویی و داروهای گیاهی گفت: طبیعی بودن این محصولات بههیچوجه به معنای بیخطر بودن آنها نیست و استفاده ناآگاهانه یا بیشازحد میتواند پیامدهای جدی برای سلامت افراد بههمراه داشته باشد.
دکتر سمیه سلیمانیمهر با اشاره به رشد گرایش جامعه به استفاده از منابع طبیعی در حوزه سلامت و توسعه نگرش گیاهدرمانی در جهان افزود: با توجه به اهمیت اقتصادی، درمانی و صنعتی گیاهان دارویی، تمایز میان گیاهان دارویی و داروهای گیاهی ضرورتی انکارناپذیر است؛ چراکه هر یک ماهیت، کاربرد و ضوابط مصرف متفاوتی دارند.
وی گیاهان دارویی را شامل بخشهای مختلف گیاه مانند زیره، رازیانه، هل و دارچین دانست و اظهار کرد: این محصولات معمولاً پس از خشک شدن و بدون انجام فرآوریهای پیچیده، بهصورت خام در عطاریها عرضه میشوند و علاوه بر کاربردهای درمانی سنتی، به دلیل برخورداری از ترکیبات ضدویروس، ضدالتهاب و آنتیاکسیدانی، در صنایع غذایی نیز بهعنوان چاشنی، نگهدارنده طبیعی یا در قالب دمنوش مورد استفاده قرار میگیرند.
این کارشناس معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در ادامه با تشریح تفاوت داروهای گیاهی گفت: داروهای گیاهی حاصل فرآیندهای پیشرفته داروسازی از جمله عصارهگیری، استریلسازی و فرمولاسیون دارویی هستند که در کارگاهها و کارخانههای مجاز تولید شده و در نهایت به شکل شربت، کپسول یا قرص در اختیار مصرفکنندگان قرار میگیرند. این محصولات تحت استانداردهای سختگیرانه و نظارت مستقیم سازمان غذا و دارو تولید شده و عرضه آنها صرفاً در داروخانهها مجاز است.
*سلیمانیمهر با اشاره به ضوابط صنفی تأکید کرد: عطاریها تنها مجاز به فروش گیاهان دارویی هستند و عرضه داروهای گیاهی خارج از داروخانهها تخلف محسوب میشود. با این حال، مصرف نادرست یا بیرویه هر دو گروه میتواند منجر به بروز مشکلاتی نظیر مسمومیت، آسیبهای کبدی و کلیوی و اختلالات گوارشی شود.
وی خاطرنشان کرد: داروهای گیاهی ممکن است با برخی داروهای شیمیایی یا حتی بعضی مواد غذایی تداخل داشته باشند و در صورت مصرف بدون نظر متخصص، سلامت مصرفکننده را با مخاطره مواجه کنند. از اینرو، گروههای آسیبپذیر شامل زنان باردار و شیرده، سالمندان، کودکان و بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن باید صرفاً با نظر پزشک یا داروساز از این محصولات استفاده کنند.
کارشناس مواد خوراکی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه همچنین به خطرات عرضه غیرقانونی این محصولات اشاره کرد و گفت: فروش گیاهان دارویی و داروهای گیاهی در بازارهای محلی و فضای مجازی، خطر دسترسی مردم به اقلام تقلبی و غیراستاندارد را افزایش داده و لزوم تشدید نظارتها را دوچندان کرده است.
وی افزود: در همین راستا، بازرسان اداره طبیعی، سنتی و مکمل معاونت غذا و دارو بهصورت مستمر بر فرآیند عرضه و توزیع این محصولات نظارت دارند تا از سلامت و ایمنی مصرفکنندگان صیانت شود.
سلیمانیمهر در پایان تأکید کرد: گیاهان دارویی و داروهای گیاهی، همانند داروهای شیمیایی، باید با آگاهی، احتیاط و تحت نظر متخصصان مصرف شوند و تنها در صورت رعایت استانداردها و مصرف صحیح میتوان از ظرفیت این منابع طبیعی برای ارتقای سلامت جامعه و توسعه محصولات نوآورانه بهرهبرد.
دیدگاه