متاسفانه با توجه به اینکه در سالیان گذشته و قبل ازکلید خوردن طرح ها توجیهات لازم برای برخی طرح های (عمرانی) آغازشده ی در حال اجرا امکان سنجی نشده است ، بدلیل صرف هزینه های بالای پروژه های عمرانی درهمه بخش های مورد نیاز کشور این امر مسکوت مانده است. بر اساس اعلام یکی از سازمانهای اجرایی ۶ هزار پروژه نیمه تمام ملی و ۷ هزار پروژه استانی وجود دارد که به اعتباری بالغ بر ۴۵۰۰ هزار میلیارد ریال برای تکمیل توسط دولت نیازمندند که از میان پروژه های نیمه تمام موجود، ۱۲۵ هزار میلیارد تومان از پروژه ها برای بخش خصوصی دارای جذابیت است که ۹۰۰ هزار فرصت شغلی (مسقیم و غیرمستقیم) جدید ایجاد خواهند کرد.
از دیدگاه علمی وعقلانی هزینه هایی که برای چنین پروژه ایی در گذشته صرف شده است در حال حاضر ارزش مالی متفاوتی پیدا کرده است تصور می کنیم نسبت های اجرایی برخی پروژه ها از مرحله شروع تا ۹۰ درصد پیشرفت داشته است که هر چقدر روند اجرا به طول انجامد زیان برگرفته بیشتری را در آینده شامل می شود.
در حال حاضر هر چقدر زودتر به قصه پرغصه پروژه های نیمه تمام رسیدگی شود زیان کمتری را شامل خواهد شد.
بررسی راه های برون رفت از دیدگاه های مختلف:
۱- دستگاه های اجرایی دولت، آموزش های کامل و کاربردی در خصوص ماده ۲۷ و تبصره ۱۹ مبنی بر قوانین واگذاری پروژه های نیمه تمام را داشته باشند و مبانی واگذاری (بطور مثال روش های سرمایه گذاری و…) بصورت کامل تشریح گردد.
۲- آمار کامل در قالب طرح توجیهی اقتصادی در اختیار سرمایه گذاران بخش خصوصی قرار گیرد این اقدام می تواند پر اهمیت ترین بسته تشویقی برای سرمایه گذارباشد زیرا زمانی که برای چالش های اقتصادی سرمایه گذار حاشیه امن اقتصادی ترسیم گردد، انگیزش لازم برای پذیرش طرح های نیمه تمام تسهیل می گردد.
۳- برخی سازمانها در خصوص واگذاری این پروژه ها مقاومت می کنند چرا که گمان می کنند بدون دریافت بودجه عمرانی فعالیت آنها متوقف خواهد شد، این تصوری غلط است زیرا با چنین نگاهی افق اقتصادی واجرایی کشور دچار رکودو مشکل می گردد وانعطاف سازمان ها درچنین پروژه هایی در آینده رو به انحطاط خواهد بود، تقویت نگاه مثبت به واگذاری پروژه های نیمه تمام در بین دستگاه ها امری قابل تأمل وضروری است.
۴- جایگاه صدا و سیما رادر اطلاع رسانی قانون واگذاری نباید نادیده گرفت ، فعالیت و توجه صدا و سیمای مراکزبه این مقوله در بخش های کشاورزی، صنعتی، معادن، بازرگانی و….همچین دعوت از کارشناسان مجرب در جهت معرفی پروژه ها به عموم مردم و سرمایه گذاران وتولید برنامه های مختلف در این خصوص می تواند تاثیرفراوانی درپیشبرد این هدف داشته باشد. با توجه به اینکه مهمترین مزیت اجرای این طرح توسط بخش خصوصی ایجاد اشتغال است (خصوصاً در شهر کرمانشاه که بدترین وضعیت اشتغال در کشور را دارد) امیدواریم که تکمیل پروژه های نیمه تمام کلید اشتغال باشد . از این رو صدا و سیما می تواند نقش چشم گیرو پر رنگی را در جهت معرفی این پروژه ها به سرمایه گذاران داشته باشد.
۵- دولت نیزمی تواند با تدبیر تا اتمام کامل پروژه های نیمه تمام درصورتی که اولویت، ضرورت و طرح توجیهی برای شروع و پرداختن به پروژه جدید وجود نداشته باشد ازآغاز طرح های جدید خودداری نماید.
عرفان امیری/مدرس دانشگاه
دیدگاه