احکام و مجازات شهادت دروغ چیست؟

به گزارش طلوع کرمانشاه و به نقل از روابط عمومی دادسرای عمومی و انقلاب مرکز کرمانشاه، شهادت عبارت است از اینکه شخصی به نفع یکی از اصحاب دعوی و بر ضرر دیگری اعلام اطلاع و خبر از وقوع امری نماید. شهادت یکی از ادله دعاوی اعم از جزایی یا حقوقی با سابقه بسیار طولانی است که در دستگاه قضایی تمام کشورها نیز امری پذیرفته شده است منتها حدود استفاده و درجه و اعتبار آن متفاوت است.
لذا به دلیل اهمیت زیاد این موضوع هم برای شاهد و هم برای شهادت، شرایط و ضوابط سنگین و دقیقی برای آن پیش بینی شده است. شهادت ممکن است در مورد حقوق مالی، حقوق غیرمالی، بدنی، حدود و قصاص باشد و بسته به موضوع دارای نصاب و تعداد مخصوص برای اثبات است که قانون حدود آن را در موارد و موضوعات مختلف مشخص کرده است.
بر پایه این گزارش؛شهادت دادن به موضوعی که دروغ و خلاف واقع است از گناهان کبیره شمرده شده و آیه ۷۲ از سوره فرقان قید شده در صحیحه حضرت عبدالعظیم امام (ع) موید همین مطلب است که می فرماید: «وَ اَلذینَ یَشهَدونَ اَلزورَ» و بندگان برگزیده خدا شهادت دروغ نمی دهند.(زور به معنای باطل را به صورت حق جلوه دادن است چنانچه تزویر به معنای وانمود کردن باطل به شکل حق است.
و در جای دیگر می فرماید:« از پلیدی که پرستش بتها است دوری کنید و از گفتار دروغ (زور) بپرهیزید. رسول خدا (ص) نیز می فرماید؛ گواهی به دروغ همپایه شرک یعنی مساوی با بت پرستی است و این جمله را سه مرتبه روی منبر تکرار فرموده اند.
همچنین در صحیحه حضرت عبدالعظیم از حضرت جواد (ع) و روایت فضل بن شاذان از حضرت رضا (ع) و روایت اعمش از حضرت صادق (ع) به کبیره بودن شهادت دروغ تصریح شده و در بحث دروغ ذکر شده که از جمله گناهان کبیره است و لذا از موارد کبیره بودن دروغ شهادت کذب است. ومستدرک است که حضرت باقر (ع) می فرماید: خداوند در قرآن مجید گواهی دروغ را با شرک مساوی قرار داده است.
به استناد احادیث نیز آتش جهنم در انتظار کسانی است که شهادت دروغ می دهند چنانکه رسول خدا (ص) فرموده است؛ سخن گواهی دهنده به دروغ نزد حاکم تمام نمی شود مگر اینکه جایش در جهنم مهیا و ساخته می شود و همچنین برای کسی که کتمان شهادت کند همین اوضاع صادق است.
امام محمد باقر (ع) نیز می فرماید: هیچ مردی نیست که به دروغ بر مرد مسلمانی گواهی دهد برای مالی که از او گرفته شود مگر اینکه خدای تعالی همانجا در عوض این گواهی آتش جهنم را برای او می نویسد.
یا در حدیثی از امام جعفر صادق (ع) موکد است که گواهی دهنده به دروغ از جای خود حرکت نمی کند مگر اینکه برایش آتش دوزخ واجب می شود.
لازم به ذکر است شهادت دروغ موجب بطلان حکم شده و هر حکمی که بر این اساس صادر شود بلااثر است و هر گاه کسی با شهادت کذب سبب ورود خسارت شود باید آن را جبران کند به عبارتی در شهادت کذب نیز شهود باید خسارت زیان دیده را جبران نمایند.همچنین در امور کیفری یکی از جهات درخواست تجدید نظر، دروغ بودن شهادت شهود است.
چنانچه شاهد پس از اتیان سوگند، شهادت دروغ بدهد با احراز این موضوع برای دادگاه، مجازات سوگند و شهادت دروغ قابل جمع است همچنین اگر شهادت دروغ در مورد حدود، قصاص یا دیات باشد قاعده جمع مجازات ها اعمال می شود.
و در مواردی که دو نفر شهادت دهند به آنچه که موجب قتل است مثل ارتداد یا چهار نفر شهادت دهند به آنچه موجب رجم است مثل زنا و بعد از اجرای حد یا قصاص ثابت شود که شهادت دروغ داده اند قاضی و مامور ازطرف او که حد یا قصاص را اجرا کرده است ضامن نیستند بلکه قصاص بر شهود کذب است. با رد دیه به آنها به خاطر اینکه شهود کذب سبب تلف شده اند و در اینجا سبب اقوی از مباشر است.
بنابراین در مواردی که دادگاه ازمطلعین درخواست ادای شهادت و یا اطلاع نماید و بعد معلوم شود که خلاف واقع شهادت داده اند اعم از اینکه به نفع یا ضرر یکی از طرفین باشد علاوه بر مجازات شهادت دروغ چنانچه موجب وارد آمدن خسارتی شده باشند به پرداخت نقدی یا جزایی محکوم خواهند شد.