کشاورزان سخت کوش سرزمینمان گندم و جو را که برداشت می کردند، زمین را مهیا کرده تا وقت از دست نرفته محصولی دیگر در زمین بکارند، سیب زمینی شده یا آفتابگردن و یا محصولی دیگر.
در پی آن بودند که بیشتر تولید کنند و قوت مردم را با تلاششان از دل زمین بیرون آورند و نگذارند سفره مان خالی و دستمان برای تامین غذای مورد نیازمان جلوی این و آن دراز باشد، اما…
اما حالا چند سالیست مصیبت خشکسالی بر این سرزمین فرود آمده و منابع آبی‌مان را کم جان کرده، دشت هایمان هم حال و روز خوشی ندارند و فرونشست تهدیدشان می کند و در این شرایط شاید خیلی کشت دوم منطقی نباشد.
کشت دوم در فصلی اتفاق می‌افتد که امکان استفاده از آب باران نیست و معمولا هم در این کشت محصولات آب بَری همچون سیب زمینی، ذرت و آفتابگردان کشت می‌شود، لذا به نظر می رسد انجام کشت دوم در شرایط کنونی که با کاهش بارش‌ها مواجه‌ایم، منطقی نباشد، اما متاسفانه در سالهای اخیر با پدیده‌هایی به نام “اجاره زمین” و “کشاورزان مهاجر” مواجه شده ایم و برخی کشاورزان پس از آنکه محصول خود(کشت اول) را برداشت کردند، اراضی‌شان را جهت کشت دوم اجاره می دهند. کشاورزان مهاجر نیز که اکثرا اقدام به کشت سیب زمینی که از محصولات آب بَر است می‌کنند، تا می توانند شیره جان منابع آب زیرزمینی را می کشند تا محصول بیشتری تولید کرده و سود بیشتری به جیب بزنند و به نظر می‌رسد تداوم این وضعیت به سرعت وضعیت دشت های کرمانشاه را وخیم‌تر خواهد کرد.
ناصر مرادی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی کرمانشاه در این خصوص معتقد است، اگر فکری به حال مدیریت کشت دوم با این وضعیت منابع آبی نشود ،ممکن است در سالهای آتی حتی برای کشت اول هم دچار چالش شویم.
مرادی، با اشاره به شرایط خشکسالی و کاهش قابل توجه بارندگی‌ها خصوصا طی یکی دو سال اخیر ، گفت: نه تنها بارش‌هایی که داشتیم به اندازه نرمال نبوده، بلکه از گذشته هم بخش زیادی از منابع آب زیرزمینی را از دست داده‌ایم.
وی با بیان اینکه در چنین شرایطی کشت محصولات کشاورزی باید با نگاه به حفظ منابع آب باشد، افزود: این موضوع برای کشت دوم از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
نایب رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران از اینکه کشت دوم معمولا بعد از برداشت گندم و جو و در ماه‌هایی مانند خرداد یا تیر انجام می‌شود که معمولا بارشی در آن زمان نداریم یاد و خاطرنشان کرد: معمولا برای کشت دوم از منابع آب زیرزمینی استفاده می شود. از سوی دیگر محصولاتی نظیر ذرت و سیب زمینی که در کشت دوم کاشت می شوند، در بسیاری از مواقع نیاز آبی فراوانی دارند.
وی با تاکید بر لزوم مدیریت کشت دوم در شرایطی که اکنون با خشکسالی و بحران کم آبی مواجهیم، عنوان کرد: اگر اکنون مدیریت درستی در این زمینه صورت نگیرد، ممکن است در آینده حتی برای کشت اول هم با چالش مواجه شویم.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی کرمانشاه یادآور شد: کشت دوم در گذشته که شرایط آبی مناسبی داشتیم کاری مثبت بود و هم باعث ایجاد اشتغال و درآمدزایی بود، هم به امنیت غذایی کشور کمک می‌کرد و هم زمینه ساز صادرات و ارزآوری بود، اما اکنون که با محدودیت منابع آب مواجهیم این کشت نیز باید مدیریت شود.
مرادی مسئولیت اصلی مدیریت کشت دوم را بر عهده جهاد کشاورزی دانست و تاکید کرد: به هر حال کشاورز هم نیاز به تامین معیشت آن هم با این شرایط سخت اقتصادی دارد و می‌خواهد از زمین خود درآمد کسب کند، پس اگر قرار باشد کشت دوم مدیریت شود باید به دغدغه معیشتی کشاورزان هم توجه شود.
وی عنوان کرد: اگر قرار باشد کشت دوم محدود شود، حتما باید قیمت محصولات کشاورزی بگونه ای تعیین شود که زندگی کشاورز را برای یکسال پوشش دهد و یا مشوق‌ها و حمایت‌هایی برای کشاورز تعیین شود.
مرادی با بیان اینکه این رویه باید تا زمانی که وضعیت منابع آبی بهتر شود ادامه پیدا کند، عنوان کرد: در غیر اینصورت با معضلاتی مانند فرونشست زمین به دلیل بهره‌برداری بیش از ظرفیت از منابع آب زیرزمینی مواجه خواهیم شد.
وی در پاسخ به این موضوع که آیا محدود شدن کشت دوم امنیت غذایی کشور را به خطر نمی‌اندازد، گفت: خوشبختانه اکنون در نقاط مختلف کشور و در زمان‌های مختلف انواع محصولات کشاورزی کشت می‌شود و از همین رو برای تامین نیاز داخل با مشکل مواجه نخواهیم شد. البته ممکن است برای صادرات برخی از محصولات کشاورزی دچار محدودیت شویم/ایسنا
دیدگاه