رژیم فستینگ یا روزه داری متناوب یکی از معروف ترین رژیم های غذایی و در واقع نوعی الگوی غذاخوردن است که بین دورههای غذاخوردن و ناشتایی در تناوب است.
این رژیم به شما نمیگوید چه غذایی بخورید بلکه به شما میگوید کی غذا بخورید و این یکی از تفاوتهای اساسی آن با دیگر انواع رژیم لاغری است.
در رژیم فستینگ شما بین ساعات روزه داری و ساعاتی که میتوانید غذا بخورید در تناوب هستید. ایده رژیم روزهداری این است که در ساعاتی که شما غذا نمیخورید و بدن شما کالری دریافت نمیکند، به جای قند از چربی به عنوان منبع انرژی استفاده میکند و این اتفاق باعث میشود که لاغر شوید. در مورد این رژیم ادعا میشود که محدود کردن دریافت کالری به ویژه شبها، میتواند التهاب، مقاومت به انسولین و چاقی را کاهش دهد.
احسان حجازی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی درباره رژیم های روزه داری متناوب توضیحاتی داد و اظهار کرد: چاقی و اضافه وزن آورده زندگی مدرن است، موضوعی که افراد را ترغیب به استفاده از راهکارهای سریع برای کاهش وزن میکند.
وی با اشاره به اینکه یکی از روشهایی مورد توجه جوامع مدرن و افراد با مشغله زیاد است، رژیمهای روزهداری متناوب یا فستینگ است، افزود: این رژیمها اصولا برای افرادی است که حوصله و صبوری کنترل دریافت و شمارش کالری را ندارند.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به اینکه رژیمهای غذایی روزهداری متناوب علی رغم کارایی بالا در برخی افراد اثر عکس دارد، گفت: برخی به این دلیل که ساعاتی از روز را گرسنه میشوند و یا با محدودیت کالری مواجهاند در بازه زمانی آزاد بی رویه غذا میخورند و کالری بیشتری دریافت میکنند و چاقتر از قبل میشوند.
حجازی گفت: رژیم روزهداری متناوب شش روش دارد که سادهترین حالت آن ۱۲ ساعت روزهداری است که ساعاتی از آن را در خواب میگذرانیم در این روش فرد ۱۲ ساعت از شبانهروز را چیزی نمیخورد؛ به طورمثال از هشت صبح تا هشت شب صرف غذا آزاد و باقی ساعات ممنوعیت غذا خوردن وجود دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی به یکی دیگر از انواع رژیمهای غذایی فستینگ روزهداری اشاره کرد و ادامه داد: رژیم ۱۶ به هشت یکی دیگر از رژیمهای فستینگ است، در این روش فردیکه از این رژیم پیروی میکند هشت ساعت غذا میخورد و در ۱۶ ساعت باقیمانده روزهدار است.
حجازی گفت: ساعات منع غذا خوردن در رژیم روزهداری متناوب مختلف است، این تقسیم بندی با شرایط جسمی و میزان اضافه وزن افراد تفاوت دارد.
وی ادامه داد: از دیگر مدلهای رژیم فستینگ میتوان به رژیمهای هفتگی اشاره کرد از جمله اینکه در برخی رژیمها محدودیت برای دو روز در هفته است به این شکل که به طور مثال دو روز در هفته محدودیت دریافت کالری وجود دارد و مابقی روزها کالری به میزان دلخواه و متعادل دریافت میشود، نکته اینجاست که این دو روز نباید پشت سر هم باشد.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی دانشگاه با بیان اینکه رژیمهای روزهداری متناوب عوارض و درعین حال سودمندیهایی هم دارد، گفت: از مزایای این رژیمها ایجاد تغییراتی در ترکیبات بدن است، به عبارتی این رژیمها باعث کاهش حجم دور کمر و چربی شود.
*کاهش کلسترول یکی دیگر از فواید رژیمهای روزهداری متناوب است که دکتر شجاعی به آن اشاره کرد و گفت: تنظیم سطح قند خون ناشتا و کاهش مقاومت به انسولین و تنظیم ریتم خواب شبانهروزی از دیگر مزیتهای رژیمهای مذکور است.
وی به کاهش التهاب به عنوان یکی دیگر از سودمندیهای رژیمهای فستیینگ اشاره کرد و گفت: کاهش التهاب میتواند باعث کاهش بیماریهای مزمنی مثل سرطان، دیابت و سایر بیماریها شود.
شجاعی به کارایی و اثربخشی رژیمهای فستینگ اشاره کرد و افزود: اگر این رژیمها به صورت اصولی و با مشورت متخصص تغذیه انجام شود در سلامت و کاهش اضافه وزن موثر است به شکلی اثرات و ماندگاری آن هم با رژیمهای متناوب و کلاسیک یکسان گزارش شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی به عارضههای جانبی این رژیمها اشاره کرد و افزود: احساس گرسنگی و ضعف و در پی آن کاهش سطح تمرکز، خستگی، افت خلق و خو، کاهش آستانه تحریکپذیری و پایین آمدن سطح کیفیت زندگی از جمله عارضههای این رژیم است.
وی پیروی خودسرانه از رژیمهای غذایی را مورد انتقاد قرار داد و خاطرنشان کرد: این رژیمها به هر فردی توصیه نمیشود چون برخی افراد نمیتوانند مداوم روزهدار باشند به طور مثال زنان شیرده، باردار و یا مبتلایان به سنگ کلیه، بیماریهای گوارشی و یا دچار رفلاکس نباید از این رژیم استفاده کنند.
شجاعی با اشاره به اینکه رژیم فستینگ در برخی افراد اثر عکس دارد نیز گفت: برخی به دلیل اینکه ساعاتی از روز را گرسنه میشوند و یا با محدودیت کالری مواجهاند در بازه زمانی آزاد بی رویه غذا میخورند و کالری بیشتری دریافت میکنند.
وی تاکید کرد: طی مطالعات انجام شده رژیم روزهداری متناوب تاثیرات مثبتی بر کنترل چربی خون، کلسترول و مقاومت انسولینی دارد اما نکته اینجاست که این پژوهشها در بازه زمانی کوتاه روی افراد انجام شده و تایید آن نیازمند مطالعات بیشتر است.
این عضو هیأت علمی دانشگاه با بیان اینکه رژیمهای طولانی مدت فستینگ در شرایطی که فرد روزانه کمتراز ۱۲۰۰ کالری دریافت کند، خطرناک است، گفت: عدم دریافت کالری لازم میتواند فرد را به سوءتغذیه مبتلا کند بنابراین هرگز خودسرانه رژیم فستینگ نگیرید و پیش از هر اقدامی با متخصص تغذیه مشورت کنی
شجاعی توصیه کرد: آماده کردن بدن برای رژیمهای روزهداری ضرورت دارد خصوصا ورزشکاران باید تحت نظر متخصصان تغذیه کالری دریافتی را تنظیم کنند، ضمن اینکه بهتر است بازه زمانی ورزش کردن نزدیک به زمانهایی باشد که فرد مجاز به مصرف غذاست.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی دانشگاه درباره ممنوعیت غذایی در رژیم روزهداری متناوب نیز گفت: فردیکه اضافه وزن دارد و قصد دارد رژیم فستینگ بگیرد نمیتواند در ساعات مجاز غذا خوردن کالری اضافی دریافت کند بهتر است این افرد غذاهای سالم، کم چرب و سبزیجات بیشتر را به رژیم خود اضافه کنند.
وی ادامه داد: پایش و دنبال کردن رژیم روزهداری متناوب به شرایط بدنی افراد بستگی دارد به طور مثال اگر فردی اضافه وزن محدودی دارد بین دو تا سه ماه به وزن مطلوب میرسد اما اگر فردی از چاقی مفرط رنج میبرد مدت زمان بیشتری باید از این رژیم پیروی کند ولی باید از این نکته غافل نشد که دنبال کردن طولانی مدت از این رژیم مستلزم استفاده از مکملها با مشورت متخصص تغذیه است.
وی به عوارض جانبی رژیم فستینگ اشاره کرد و گفت: سردرد، سرگیجه و یبوست از عارضههای کوتاه مدت این رژیم است، علت اینکه تاکید میشود این رژیم با مشورت پزشک متخصص دنبال شود به این دلیل است که عارضههای جانبی به حداقل برسد.
دیدگاه