انتشار نقشه نمرات امتحان نهایی دانش‌آموزان توجه تحلیلگران را به خود جلب کرده است. برخی از تحلیل‌های ارائه‌شده درباره معدل نمرات امتحانات نهایی خردادماه ۱۴۰۲، به انطباق داشتن میانگین نمرات استانی، با الگوی توزیع فقر در استانها تصریح کرد که به معنای تبیین تفاوت‌های معدل نمرات مذکور در استانها با متغیر فقر است و نظر برخی تحلیلگران بر این است که این داده‌ها، نشانگر بازتولید بی‌عدالتی در نظام آموزشی است.
برای بررسی عینی چنین ادعایی، می‌توان به محاسبه همبستگی آماری میان نمره فقر استانها و معدل نمرات امتحان نهایی به تفکیک استانها اقدام کرد: نتیجه، حکایت از همبستگی نزدیک به ۷۰درصدی دارد که نشانگر رابطه قوی میان این دو متغیر است.
همچنین محاسبه همبستگی میان ضریب جینی و معدل نمرات امتحان نهایی به تفکیک استانها، حکایت از رابطه ضعیف این دو متغیر دارد (کمتر از۰.۲) که احتیاط برای تبیین صرفا اقتصادی این تفاوت‌ها را لازم می‌سازد اما این موضوع محدود به ایران نیست. معروف‌ترین معیار سنجش توانمندی دانش‌آموزان درسطح جهان، آزمونی موسوم به پی‌آی‌اس‌ای است که هرسه سال یک‌بار عملکرد دانش‌آموزان ۸۰کشور جهان رادر ریاضی، علوم و درک مطلب می‌سنجد.
درسال‌های اخیر هربار که نتایج این آزمون منتشر می‌شود، سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان آموزشی در جهان را به تعجب وامی‌دارد. طی چندین آزمون گذشته، نمرات دانش‌آموزان تقریبا در همه درس‌ها و تقریبا در همه جای دنیا به‌طور مداوم درحال کاهش است.حتی کشورهایی مثل فنلاند و کره‌جنوبی که نظام‌های آموزشی بسیار باکیفیتی دارند هم مستثنی نیستند. چه چیزی باعث افت نمرات در دانش‌آموزان سراسر جهان شده است؟ برخی از تحلیلگران همه‌گیری کرونا را عامل اصلی دانسته‌اند اما روند افول نمرات از چندین سال قبل و مشخصا از سال۲۰۱۲ به بعد آغاز شده و کرونا فقط شیب آن را افزایش داده است.
گزارش پی‌آی‌اس‌ای به سه دلیل «گوشی‌های همراه» راعامل اصلی معرفی می‌کند: اولا دانش‌آموزانی که روزانه کمتر از یک ساعت از اوقات فراغت خود را با دستگاه‌های دیجیتال سپری می‌کنند، عملکرد ریاضی‌شان حدود ۵۰درصد بالاتر از دانش‌آموزانی است که روزانه بیش از پنج‌ساعت به اسکرین چشم می‌دوزند. ثانیا به نظر می‌رسد که صفحه‌نمایش‌ها باعث نوعی حواس‌پرتی فراگیر درمیان همه دانش‌آموزان شده‌اند، حتی دانش‌آموزانی که مدام چشم به آنها ندوخته‌اند نیز در اثر حواس‌پرتی اطرافیان‌شان درگیر می‌شوند.
دلیل سوم این است که تقریبا نیمی از دانش‌آموزانی که در این آزمون شرکت کردند، گفتند وقتی از دستگاه‌های دیجیتال خود دور هستند، احساس «کلافگی» یا «اضطراب» می‌کنند.
دیدگاه