مرکز آمار ایران تازه‌ترین نرخ بیکاری مربوط به فصل پاییز را منتشر کرد، بر اساس این آمار کرمانشاه پس از سیستان و بلوچستان و خوزستان باز هم سومین استان بیکار شد.
به علاوه میزان بیکاری کرمانشاه که در پاییز امسال به ۱۱.۸ درصد رسیده نسبت به پاییز سال گذشته افزایش شش دهم درصدی داشته است.
وضعیت بد کرمانشاه در بیکاری به همینجا ختم نمی‌شود، بر اساس آمارها نرخ بیکاری پاییز در ۲۶ استان کشور تک رقمی بوده اما کرمانشاه جز پنج استانی قرار دارد که نرخ بیکاری در آن همچنان دو رقمی است.
در حالیکه میانگین نرخ بیکاری پاییز امسال در کشور ۷.۲ درصد بوده است، نرخ بیکاری کرمانشاه ۴.۶ درصد از میانگین کشور بالاتر بوده که رقم قابل توجهی است.
مجموع این موارد نشان می‌دهد علی‌رغم ادعاهای متعدد مدیران ارشد و مسئولین اقتصادی استان کرمانشاه، همچنان وضعیت کرمانشاه در زمینه نرخ بیکاری وخیم است.
سامانه «رصد» مهمترین مرجع برای ثبت اشتغال ایجاد شده است که تمامی دستگاه‌ها عملکرد خود در حوزه اشتغالزایی را به تفکیک شهرستان‌ها در آن ثبت می‌کنند.
*ابتدای سال ۱۴۰۳ مانند هر سال هدفگذاری اشتغال استان کرمانشاه مشخص و مقرر شد تا پایان سال دستگاه‌ها ۲۶ هزار و ۲۴۷ فرصت شغلی ایجاد کنند، بر اساس اعلام اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمانشاه از ابتدای امسال تا اوایل دی ماه حدود ۲۳ هزار شغل در سامانه رصد ثبت شده و این یعنی برای ۲۳ هزار نفر شغل ایجاد شده است و ۸۸ درصد هدفگذاری اشتغال امسال محقق شده است.
بر اساس آمار این سامانه بیشترین تعداد شغل ایجاد شده در ۹ ماهه امسال توسط دستگاه‌های استان نیز به ترتیب مربوط به صنعت، معدن و تجارت با بیش از ۶۵۰۰ مورد، کمیته امداد با بیش از ۴۱۰۰ مورد و جهاد کشاورزی با بیش از ۲۶۵۰ مورد بوده است.
طبق برآوردهای تقریبی که صورت گرفته کرمانشاه بیش از صد هزار نفر بیکار دارد که حدود یک سوم آنها فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و دارای مدرک هستند.
برای کاهش هر یک درصد نرخ بیکاری کرمانشاه باید حدود شش هزار شغل ایجاد شود، بدین معنا که از با ایجاد اشتغال ۲۳ هزار نفری در استان از ابتدای امسال باید نرخ بیکاری کرمانشاه ۳.۵ تا چهار درصد کاهش می‌یافت اما بیکاری کرمانشاه نسبت به پاییز سال گذشته افزایش هم داشته است!*
برای بررسی اینکه چطور با ادعای ایجاد ۲۳ هزار شغل در سامانه رصد باز هم وضعیت بیکاری کرمانشاه بهتر نشده باید به چند عامل پرداخت، اول اینکه در کنار اشتغالزایی که برای افراد صورت می‌گیرد تعداد زیادی ریزش نیروی کار در هر سال داریم بدین معنا که افراد از سر کاری که دارند تعدیل شده و به جمعیت بیکار اضافه می‌شوند.
به علاوه سالانه تعدادی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و افرادی که به سن کار می‌رسند نیز وارد بازار کار می‌شوند.
اما نکته دیگر صحت آمار ثبت شده در سامانه رصد است، اگرچه طبق ادعای وزارت کار این آمار از چند روش صحت‌سنجی می‌شود اما قطعا مطابق با واقعیات بازار کار کرمانشاه نیست.
ایجاد شغل پایدار و غیرکاذب به معنای برقراری بیمه برای افراد مشغول شده است اما آمارهای تامین اجتماعی کرمانشاه این اعداد را نشان نمی‌دهد، بر اساس آمارهای تامین اجتماعی کرمانشاه هر سال بین هفت تا هشت هزار بیمه اجباری جدید اضافه می‌شود که کمتر از یک سوم اشتغال ادعایی ایجاد شده در کرمانشاه است.
برای مثال تعداد بیمه شدگان اجباری تامین اجتماعی کرمانشاه در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ حدود هفت هزار نفر بیشتر شده در حالیکه هدفگذاری اشتغال سال ۱۴۰۲ کرمانشاه بیش از ۳۴ هزار و ۵۰۰ شغل بود یعنی یک پنجم این افراد بیمه تامین اجتماعی شدند! حتی اگر در نظر بگیریم که برخی افراد سراغ بیمه‌های دیگر مانند روستاییان و عشایر نیز بروند باز هم فاصله زیادی بین شغل و بیمه افراد وجود دارد.
این موضوع چند عامل اصلی دارد، صنعت معدن و تجارت همواره بیشترین تعداد مشاغل ثبت شده را به خود اختصاص می‌دهد اما سهم بسیار این مشاغل در حوزه واحدهای تولیدی و صنعتی است، حداقل در سال‌های اخیر واحد صنعتی بزرگی در کرمانشاه آغاز به کار نکرده است.
بخش عمده این آمار مربوط به بازرگانی داخلی و حوزه اصناف است و هر مجوزی که برای جواز کسب و یا تمدید آن صادر می‌شود جز آمار اشتغال حساب می‌شود.
از سوی دیگر بسیاری از دستگاه‌ها تبدیل وضعیت نیروهای خود و تغییر قرارداد افرادی که از قبل هم سر کار بودند را جز آمار اشتغالزایی آورده و در سامانه رصد ثبت می‌کنند و این به معنای واقعی آمارسازی است.
به علاوه در حوزه دستگاه‌های حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی نیز هر تسهیلاتی که پرداخت می‌شود و البته مشخص نیست واقعا در مسیر اشتغالزایی صرف می‌شود یا نه جز آمار اشتغال به حساب می‌آید و در بسیاری از موارد هم نتیجه‌ای جز هدررفت منابع ندارد.
با ادامه این روند تنها صورت مسئله مشکل بیکاری کرمانشاه تعدیل شده و هیچگاه حل نمی‌شود.
تنها راه کاهش واقعی بیکاری کرمانشاه بهبود فضای کسب و کار و ایجاد فرصت سرمایه‌گذاری جدید و متعدد در استان است که باید به همت همه بخش‌ها صورت بگیرد، آمارسازی تنها باعث می‌شود هر سال شاهد افزایش بیشتر نرخ بیکاری کرمانشاه باشیم و سرگرم آمارهای ساختگی شویم.
دیدگاه