کرمانشاه برای یک زلزله بزرگ آماده است؟

پنجم دی ماه سالروز زلزله ویرانگر “بم” است. زلزله‌ای که ساعت پنج و ۲۶ دقیقه بامداد پنجم دی ماه در حالیکه بسیاری از مردم خواب بودند رخ داد و با ویرانی بخش عمده شهر بم، ۳۰ هزار نفر را کشت، چند ده هزار نفر را زخمی کرد و هزاران نفر بی خانمان شدند.

بعد از این زلزله مهیب، پنجم دی ماه به عنوان روز ملی “ایمنی در برابر زلزله” نامگذاری شد تا حساسیت نسبت به این بلای طبیعی افزایش یابد و البته اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خسارات جانی و مالی زلزله صورت گیرد.

کرمانشاه نیز ۲۱ آبان ۱۳۹۶ زلزله‌ای ۷.۳ را تجربه کرد، زلزله‌ای که ۶۲۰ کشته و بیش از ۱۰ هزار مجروح داشت و ویرانی گسترده‌ای در مناطق شهری و خصوصا روستایی استان به جا گذاشت.

حالا روز ایمنی در برابر زلزله فرصتی است تا به این موضوع بپردازیم که آیا با درس گرفتن از تجارب گذشته، کرمانشاه آمادگی لازم برای مقابله با یک زلزله احتمالی را دارد.

افشین یگانه مدیرکل مدیریت بحران استان کرمانشاه به مناسبت روز ایمنی در برابر زلزله( پنجم دی)، با اشاره به اینکه زلزله در تمام دنیا حتی با وجود تجهیزات پیشرفته کنونی از نظر زمان، مکان و قدرت وقوع غیرقابل پیش بینی است، گفت: تنها راهکاری که در برابر زلزله وجود دارد، اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خسارت و تلفات ناشی از زلزله است.

یگانه ایمنی ساختمان‌ها را اصلی‌ترین عامل برای مقاومت در برابر زلزله اعلام کرد و با اشاره به وضعیت کنونی ساختمان‌های کرمانشاه برای ایمنی در برابر زلزله، گفت: یکی از نقاط حساس کرمانشاه برای وقوع یک زلزله احتمالی بافت فرسوده است.

وی اظهار کرد: در سطح استان ۲۰۸۶ هکتار بافت فرسوده شهری داریم که معادل ۱۳ درصد مساحت شهرهای استان بوده و رقمی قابل توجه است. این بخش شامل بافت فرسوده، بافت تاریخی، بافت ناکارآمد و سکونتگاه‌های غیررسمی است.

مدیرکل مدیریت بحران استان کرمانشاه با بیان اینکه نکته نگران کننده این بافت فرسوده تجمع بخش عمده آن در شهر کرمانشاه است، گفت: ۱۲۲۸ هکتار از این بافت فرسوده در شهر کرمانشاه واقع شده است.

یگانه یکی دیگر از نقاط حساس در برابر زلزله را نیز مناطق و شهرک‌های حاشیه‌ای در بافت شهری اعلام کرد که ایمنی چندانی در برابر زلزله ندارد.

به گفته یگانه، بیش از ۳۰ درصد جمعیت شهری استان کرمانشاه معادل ۴۰۸ هزار و ۷۱۶ نفر در حاشیه شهر و بافت فرسوده زندگی می‌کنند.

مدیرکل مدیریت بحران استان کرمانشاه این وضعیت را نگران کننده خواند و اظهار کرد: در بسیاری از مناطق بافت فرسوده در صورت بروز یک حادثه امکان حضور و مشارکت نیروهای امدادی و تجهیزات و ماشین آلات آنها به سختی فراهم است.

یگانه اشاره‌ای هم به وضعیت بافت روستایی استان داشت و خاطرنشان کرد: از ۱۱۹ هزار واحد مسکونی روستایی در استان حدود ۸۵ هزار واحد(۷۲ درصد) مقاوم سازی و بازسازی شده اند که بخش زیادی از این کار در جریان بازسازی زلزله ۱۳۹۶ انجام شد و خوشبختانه اکنون از نظر مقاوم سازی بافت روستایی در رتبه اول کشور هستیم.

به گفته وی، در حال حاضر ۳۴ هزار واحد مسکونی روستایی در سطح استان داریم( معادل ۲۸ درصد واحدهای روستایی موجود) که نیازمند مقاوم سازی هستند.

برگزاری ساعت صفر و آژیر زلزله در کرمانشاه

مدیرکل مدیریت بحران استان کرمانشاه یکی دیگر از مواردی که به ایمنی در برابر زلزله کمک می‌کند را آمادگی بیش از ۳۰ دستگاه عضو مدیریت بحران اعلام کرد و یادآور شد: برای ارتقای این آمادگی ۲۰ تا ۲۵ برنامه مهم را در اولویت کاری قرار دادیم که چند مورد آن شاخص است.

یگانه با بیان اینکه یکی از این برنامه‌ها برگزاری “ساعت صفر” است، افزود: ساعت صفر با یک پیش فرض انجام می‌شود و مدیران دستگاه‌های عضو ستاد مدیریت بحران بدون آنکه از قبل در جریان باشند برای یک بحران احتمالی فراخوانده می‌شوند تا میزان آمادگی آنها برای پاسخ به بحران مشخص شود.

وی افزود: بنا داریم ساعت صفر را بزودی در کرمانشاه برگزار کنیم.

مدیرکل مدیریت بحران استان کرمانشاه یکی دیگر از برنامه‌هایی که برای افزایش آمادگی در برابر زلزله در دستورکار قرار دارد را به صدا درآوردن “آژیر زلزله” در کرمانشاه اعلام کرد و گفت: در این برنامه نیز بدون اطلاع قبلی آژیر زلزله خصوصا در بافت فرسوده به صدا در می‌آید تا هم آمادگی مردم و هم آمادگی دستگاه‌های ستاد بحران سنجیده شود که در این بخش مهمترین نکته آماده کردن مردم و ایجاد حساسیت در آنها است.

اماکن امن کرمانشاه پلاک‌گذاری می‌شود

یگانه خاطرنشان کرد: یکی دیگر از برنامه‌هایی که باید اجرا شود پلاک‌گذاری و معرفی “مکان امن” در شهر کرمانشاه است که از گذشته توسط شهرداری شناسایی شده و اکنون باید با نصب تابلو و نشانه‌گذاری به مردم معرفی شوند که این کار نیز با همکاری شهرداری در دست اقدام است.

وی مکان امن را نقطه‌ای دانست که در شرایط بحران مانند زلزله محلی برای تجمع ایمن مردم خواهد بود تا دستگاه‌های عضو ستاد بحران بتوانند در آن نقطه خدمات مناسبی ارائه دهند.

مدیرکل مدیریت بحران استان کرمانشاه با بیان اینکه اماکن امن باید پلاک گذاری شده و به مردم معرفی شوند، اظهار کرد: پارک‌ها خصوصا پارک‌های شرقی، غربی و پارک شاهد، میادین و… از بهترین نقاط برای ایجاد اماکن امن هستند.

مدیرکل مدیریت بحران استان کرمانشاه آموزش دادن به مردم برای مقابله با یک بحران احتمالی را نیز بسیار مهم دانست و اضافه کرد: از چند سال قبل از سوی جمعیت هلال احمر و در سامانه WWW. RCS.IR امکان آموزش همگانی امداد و کمک‌های اولیه برای همه فراهم شد و افراد به صورت غیرحضوری می‌توانند هم آموزش‌ها را دریافت کنند، هم امتحان بدهند و هم گواهینامه بگیرند.

یگانه معتقد است، دریافت آموزش‌های امداد کمک شایانی به افزایش آگاهی مردم جامعه برای مدیریت بحران خواهد کرد.

کرمانشاه برای یک زلزله بزرگ آماده است؟

اگر آماده بودیم تا این اندازه از زلزله ۱۳۹۶ آسیب نمی‌دیدیم

وی در ادامه از تجربه زلزله سال ۱۳۹۶ در کرمانشاه هم یاد کرد و گفت: در آن زلزله ۱۳۱ هزار واحد مسکونی، صنفی، دامی و … آسیب دید که بازسازی و تعمیر شد.

یگانه معتقد است، اگر وضعیت زیرساخت‌هایمان بهتر بود و ساختمان‌ها بر اساس قوانین و مقررات ملی ساختمان احداث شده بود، تا این اندازه خسارت و تخریب را شاهد نبودیم.

مدیرکل مدیریت بحران استان کرمانشاه افزود: بعد از سال ۱۳۹۶ شاهد بهبود وضعیت ساخت و سازها بودیم و حتی در برخی موارد که مردم در مناطق روستایی بدون توجه به مقررات ساختمان بازسازی را انجام داده بودند، بنیاد مسکن ورود کرده و مقاوم سازی را انجام داد.

یگانه با تاکید بر لزوم تداوم مقاوم سازی خصوصا در بافت های فرسوده و مناطق روستایی، اظهار کرد: در جریان زلزله واحدهای مسکونی روستایی در بیشتر شهرستانهای غربی استان از ثلاث باباجانی تا اسلام آبادغرب مقاوم سازی شدند، البته در مناطق شرقی استان هنوز در روستاها جای کار داریم.

وی اضافه کرد: در بافت فرسوده شهر کرمانشاه هم نیازمند مقاوم سازی هستیم.

مدیرکل مدیریت بحران استان کرمانشاه به مردم پیشنهاد کرد از تسهیلات مناسبی که دولت به صورت قرض الحسنه برای بازسازی بافت فرسوده در نظر گرفته، استفاده کنند.

ایستگاه‌های لرزه‌نگاری کرمانشاه به یازده مورد می‌رسد

یگانه در بخش پایانی این گفت و گو استفاده از ظرفیت ایستگاه‌های لرزه نگاری را برای پایش رفتار گسل‌ها و پیش آگاهی درباره رخداد زلزله ضروری اعلام کرد و گفت: در استان کرمانشاه هم اکنون شش ایستگاه لرزه نگاری در جوانرود، گهواره، کرمانشاه، صحنه، هرسین و سنقر فعال است.

وی افزود: نصب پنج ایستگاه دیگر در قصرشیرین، سومار، گیلانغرب، حمیل، سرمیل و پاوه نیز در حال انجام است که بواسطه حساسیتی که نصب تجهیزات این ایستگاه‌ها دارد، راه‌اندازی آن زمان بر خواهد بود، اما تا پایان سال انجام می‌شود.

وی از فعالیت ۳۰ ایستگاه شتاب‌نگار در کرمانشاه هم یاد کرد که عمدتا در فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها مستقر است.