آب خوش که از گلوی کولبر پایین نمی رود، فقر و بیکاری این حرفه را به کولبر داده است، کولبر نه تنها از شغل خود لذت نمی برد و هرلحظه بخاطر تردد در مناطق صعب العبور و یا خطر درگیری با نیروهای مرزبانی بیم جان دارد بلکه همیشه شاهد طرد این حرفه از سوی قانون و جامعه است، چرا که اینکار از سوی قانون، قاچاق محسوب می شود و بشدت نهی شده است.
اغلب کولبران کرمانشاهی جوان هستند و برای بهبود معیشت، دل به خطر می دهند و خود از رفتن در این راه شاید بی بازگشت هراس دارند، حمل کوله سنگین بردوش آنهم بدون داشتن کفش و لباس مناسب گویای رنج بی پایان این کار است.
ساماندهی کولبران و بهبود معیشت مرزنشینان شعاری است که از سالها پیش زمزمه شده است، وعده ها از سوی دولت های پیشین داده شده و برای تحقق آن آیین نامه ها و طرح های جدیدی عنوان شد از توسعه نوار مرزی و دریافت کد مرزنشینی تا طرح تجارت مرزنشینی و ایجاد معابر مجاز کولبری تنها بخشی از ده ها طرحی است که برای ساماندهی بدان پرداخته شده، اما بنظر می رسد طرحی که بتواند این معضل را ساماندهی کند، اجرا نشده است.
در این بین وعده و وعیدها برای التیام‌دردهای کولبری نیز از سوی شهریار حیدری نماینده مردم قصرشیرین، سرپل ذهاب، گیلانغرب و آرش لهونی نماینده مردم اورامانات در مجلس شورای اسلامی داستان همیشگی پیگیری آن دسته از مطالباتی است که به نتیجه نرسیده است.
با وجود اینکه در شهریور ماه جاری امکان واردات رسمی کالای کولبری و ته‌لنجی برای پنج سال آینده فراهم شده اما هنوز تردیدها برای میزان اثربخشی این مصوبه به خصوص برای مناطق مرزی استان کرمانشاه وجود دارد.
*چندی پیش نیز رییس جمهور در مصاحبه ای اعلام کرد که فعالیت فعلی کولبران را قبول ندارد و این شکل فعالیت قطعا مشکلاتی را هم برای خودشان و همه برای منطقه به دنبال دارد.
حجت الاسلام ابراهیم رئیسی تاکید کرد، این نابه‌سامانی باید پایان یابد و در دولت سیزدهم بنا داریم با فعال کردن بازارچه‌های مرزی، فعالیت تمام افراد در مسیر تبادل کالا را قانونی و امن کنیم و تلاش داریم با ایجاد گذرگاه‌های مرزی ضمن تأمین امنیت کولبران عزیز، خودشان به نوعی کار دولت در تبادل کالا بین دو کشور را سامان بدهند.
از سوی دیگر استاندار کرمانشاه از سال گذشته نیز عنوان کرد که یک طرح اولیه برای حل معضلات کولبری تهیه شده که اجرای آن را به طور جدی دنبال خواهیم کرد.
اکنون که چندین ماه است از این سخنان گذشته است بار دیگر طیب صحرایی در سخنان اخیر خود در ثلاث باباجانی گفت: استانداری پیگیر ایجاد معابر مجاز کولبری در استان است و هرچند ممکن است در مرحله ای باوجود انجام پیگیری ها، جواب لازم را نگرفته باشیم، اما کماکان این موضوع را دنبال می کنیم.
استاندار کرمانشاه ادامه داد: از طرف ما آمادگی لازم برای اجرای طرح وجود دارد، اما باید طرف عراقی هم آمادگی آن را داشته باشد و همکاری کند.
استان کرمانشاه به دلیل داشتن ۲ مرز رسمی و چهار بازارچه مرزی یکی از استان های مهم در بحث تجارت و صادرات کالا در کشور محسوب می شود و اینکه چرا سالهاست نتوانسته ایم مرهم دردهای کولبران باشیم و برای بهبود وضعیت مرزنشینان چاره ساز باشیم سوالی است که باید به آن پاسخ داده شود.
دکتر سهراب دل انگیزان، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه در این زمینه که طرح های ساماندهی کولبری و بهبود وضعیت معیشت مرزنشینی در چه صورت به نتیجه می رسد، گفت: ما نیازمند راهکارهایی هستیم که هم فعالیت مرزنشینان را گسترش دهد یعنی موجب شغل پایدار، کاهش نرخ بیکاری و ایجاد درآمد برای آنان شود و هم بخش قابل توجهی از منابع مالی گردش یافته در این حوزه و درآمد ایجادشده در همان مرز چرخش یابد.
وی ادامه داد: به عنوان مثال هنگامی که شهر بانه در استان کردستان را به نسبت ۱۰سال گذشته بررسی کنیم متوجه می شویم چرخش درآمد حاصل از مرز در داخل محیط مرزی می تواند جهش سرمایه گذرای و اعتبار زیست انسانی در منطقه را افزایش دهد.
دل انگیزان یادآور شد: در استان کرمانشاه میزان منابع مالی فعالیت هایی که در مرزها و بازارچه ها صورت گرفته حتی برای نگهداری خود مرزها کافی نبوده است و به نظر می آید از زمان دولت های گذشته مدیریت خوبی در این مناطق صورت نگرفته باید رویه قبلی به کنار گذاشته شود و نمونه های موفق در مناطق مرزی الگوبرداری شود.
*دل انگیزان تاکید کرد: در شهرهای مرزی استان کرمانشاه همانند سومار، قصرشیرین، ثلاث باباجانی شهرهای وابسته به پاوه و سرپل ذهاب و گیلانغرب باید به همین سمت حرکت کنیم تا نوعی از فعالیت مرزی در این مناطق تبادل یابد تا بتواند هم زندگی مردم را تامین کند و هم عامل رونق منطقه و جذب سرمایه گذرای شود.
این صاحبنظراقتصادی یادآور شد: اگر طرح به گونه ای باشد که تنها درآمد ناچیز به کولبران بدهد و بخش قابل توجهی از جریان مالی را به تهران ببرد برای منطقه خوب نیست، طرح هایی مناسب است که به صورت اصولی بر روی آن فکر و ایده پردازی شود و از نمونه های کشورهای موفق برای آن استفاده شود.
دل انگیزان افزود: باید مطالعه توسط کارشناسان و دستگاه های مربوطه انجام شود و از بهترین مشاور استفاده شود، بزرگ‌ترین مشکل ما اینست که در گذشته بسیاری از ادارات و ارگان های مربوطه برای بهبود وضعیت معیشت مرزنشینان تفکری نداشته اند و دستشان از ایده خالی است، اکنون زمان کارکردن است و باید از برنامه های پژوهشی استفاده شود و به دنبال برگزاری سمینار و جشنواره های جذب ایده در این حوزه باشند تا ایده ها غربال شود و طرح های قابل اجرا در دستور کار قرار گیرد.
وی معتقد است، فعالیت ها برای ساماندهی بازارچه مرزی پرویزخان تا حدودی مناسب بوده با این وجود این بازارچه بشدت به جذب سرمایه گذار و وحدت و یکپارچگی مدیریت نیاز دارد و از سوی دیگر نیاز داریم تا ماهیت منطقه آزاد اجرا شود و یکپارچگی مدیریت، بهبود شرایط زیستی و توسعه زیرساخت ها در اولویت باشد.
دل انگیزان تاکید کرد: طرح ساماندهی کولبر و بهبود معیشت مرزنشینان باید شغل و درآمد برای آنان ایجاد کند و هم با جذب سرمایه باعث آبادی منطقه و شهرهای مرزی شود.
در پایان باید گفت که تعلل در ساماندهی وضعیت مرزنشینان نه تنها موجب گسترش فقر در این مناطق می شود بلکه خسارات متعدد اقتصادی و اجتماعی برای منطقه به دنبال خواهد آورد.
گزارش از زهره‌کریم زاده-خبرنگار طلوع کرمانشاه
دیدگاه