یک راهنمای گردشگری میراث فرهنگی استان در گفتگو با طلوع کرمانشاه از وضعیت اسف بار و تعطیلی برخی اماکن تاریخی و گردشگری استان گلایه کرد.
“کتایون مردافکن” که علاقمندان به حوزه میراث فرهنگی صفحه مجازی و پرمخاطب وی را با نام تاریخی “گنج دره” می شناسند، با اذعان به این مطلب که کرمانشاه محور میراث فرهنگی غرب کشور است و نباید مراکز تاریخی و گردشگری آن رها شده و تعطیل باشند گفت: متاسفانه اماکنی در کرمانشاه داریم که به رغم آنکه ثبت ملی شده اند رهاشده و تعطیلند و یا به محل تجمع زباله و معتادها تبدیل شده اند!
وی که از سال ۹۰ همزمان با تحصیل در رشته مدیریت جهانگردی، فعالیت در این حوزه را آغاز کرده و حالا سه سالی است که به طور مستمر به مستند نگاری در حوزه تاریخ و میراث فرهنگی استان می پردازد در حالیکه به وضعیت اسف بار خانه معتضدالدوله وزیری و دبستان گلشن ابراهیمی اشاره کرد افزود: خانه وزیری که سالهاست متروکه شده در اختیار آموزش و پرورش یا اوقاف است ولی گویی عملا وجود ندارد، معتادها گچ بری هایش را آتش زده و کاشی های قدیمی اش را کنده اند، کسی هم نیست که پیگیر ماجرا باشد. همچنین دبستان گلشن ابراهیمی که روزگاری یک مدرسه دو حیاطه بود، صاحبش این ملک را به بچه هایش حرام کرد تا آنرا وقف آموزش و پروش کند، اما به مکان تجمع معتادها بدل شده، بارها در این باره به میراث گزارش داده ام اما آنها می گویند مسئولیت حفظ و نگهداری آن به عهده آموزش و پرورش است!
مردافکن وضع نابسامان یتیم خانه و آرامگاه استدآباد را نیز مورد توجه قرار داد و گفت: این مکان تاریخی هم که سالهاپیش توسط یک پزشک امریکایی برای بچه های بی سرپرست بنا شده بود به حال خودش رها شده، همچنین آرامگاه یارمحمدخان که به دلیل همجواری با انبارمرکز بهداشت به محل جمع آوری زباله بدل شده بود، که البته در این باره گزارش دادم و گویا رسیدگی کردند و امیدوارم سلامت آن همچنان حفظ شده باشد.
وی تعطیلی و عدم امکان بازدید از برخی بناها و اماکن تاریخی را معضل دیگر شهر کرمانشاه دانست و افزود: بارها برای بازدید از دبیرستان کزازی که قرار بود به موزه آموزش و پرورش تبدیل شود اقدام کرده ام اما همیشه درهایش بسته است، حتی بروی امثال بنده که کارت راهنمای گردشگری داریم!
مردافکن همچنین به تعطیلی مکرر مسجد عمادالدوله که در بازار سنتی کرمانشاه واقع شده اشاره کرد و گفت: این چه رسمی است که قدیمی ترین و معروف ترین مسجد این شهر باید همیشه درهایش بسته باشد؟ آنها درها را ساعتی قبل از اذان می گشایند و بعد از اقامه نماز حتی زنگ در را هم جواب نمی دهند، خیلی از روزها برخی مساجد قدیمی حتی ظهرها هم اقامه نماز ندارند و فقط برای اذان صبح باز هستند!
وی افزود: وضعیت تکیه های معروفمان هم همینطور است، تکیه معاون و بیگلربیگی باید همیشه به روی بازدید کنندگان بویژه در روزهای تعطیل باز باشند، درحالیکه دقیقا با تعطیلی ها آنها هم تعطیل می شوند!
مردافکن تصریح کرد: در این باره آنقدر با میراثی ها حرف زدیم تا راضی شدند این دو تکیه معروف را در ساعات اداری باز بگذارند و گاها برخی عصرها، با این حال جمعه ها تعطیلند و اگر کسی هم برای بازدید برود راهنما ندارند، فقط تعدادی بروشور است که به مراجعین داده می شود!
او همچنین به تعطیلی مکرر حمام قدیمی حاج شهبازخان در بازار سنتی کرمانشاه اشاره کرد و گفت: این مکان هم یکی دیگر از میراث های بسته و تعطیل است و من راهنما برای بازدید از این مکان ۲ سال تلاش کردم تا بالاخره توانستم داخل آنرا ببینم!
مردافکن افزود: شرم آور است که شهری مثل کرمانشاه چنین وضعیتی داشته باشد، به میراث هم که می گویی مدعی می شوند که برخی مکانها وقفی است، یا به آموزش و پرورش واگذار شده و یا به هر دلیلی در حوزه تصمیم گیری آنها نیست!
وی گفت: در چنین شرایطی است که ما از شهرهای پربازدید و شناخته شده ای مثل یزد و اصفهان عقب می مانیم و در حالیکه آنها توانستند سراسر شهر یزد را ثبت جهانی کنند، ما هنوز برای ثبت جهانی طاق بستان دست و پا میزنیم و با این پیشینه فرهنگی باید دود بی تفاوتی مسئولین ما به چشم تاریخ و تمدن شهر برود.
مردافکن درحالیکه یادآورشد بارها به میراث فرهنگی پیشنهاد همکاری داده تا مرکز اسنادشان را فعال کند، افزود: متاسفانه آنهابه دلیل نبود اعتبار حاضر نشدند مرکز اسناد را رونق بدهیم.
این راهنمای گردشگری درحالیکه فعال شدن بخش خصوصی در حوزه میراث فرهنگی استان را اثرگذار دانست تصریح کرد: در شرایطی که ادارات دولتی و ذی نفع حاضر به رسیدگی، مرمت و رونق این مراکز نیستند بهتر است پای بخش خصوصی به میان بیاید، کمااینکه در برخی مراکز چنین اقداماتی بعمل آمده، مثلا بوتیک هتل صارم الدوله که سه سالی مرمتش طول کشید و حالا به یکی از مراکز گردشگری شهر بدل شده است.
مردافکن گفت: به نظرم مسئولین اگر دلسوز میراث فرهنگی هستند و کمبود بودجه دستشان را بسته، بهتر است با تغییر کاربری بسیاری از این اماکن و واگذاری آن به بخش خصوصی البته با حفظ نظارت، جان میراث فرهنگی شهر را از مرگ قطعی نجات دهند.
وی افزود: بهتر است این اماکن به هر طریقی که شده حفظ شوند نه اینکه با محدودیت های قانونی به تخریب آن دامن زده و آنرا به تاریخ بسپاریم !
مردافکن البته به یک مشکل عمده در این حوزه اشاره کرد و گفت: متاسفانه برخی ناهماهنگی ها و خلط تصمیم گیری در این حوزه وجود دارد، درحالیکه باید میراث با مراکزی چون شهرداری، اوقاف، آموزش و پرورش و دیگر ارگانهای مرتبط هماهنگ و هم راستا باشند.
وی درحالیکه نقش راهنمایان گردشگری در این خصوص را مهم ارزیابی کرد افزود: متاسفانه مدیران میراث فرهنگی استان حمایت چندانی از انجمن راهنمایان نمی کند و ارقامی که پیشنهاد میدهند آنقدر کم است که ذوق فعالیت را در ما می کشد، مگر آنکه کسی مثل بنده علاقه زیادی به این حرفه داشته باشد و با همه تنگناها تلاشش را برای معرفی و حفظ آثار بکند.
مردافکن گفت: نباید پرداختن به میراث فرهنگی را محدود به زمان مشخصی کنیم، این اماکن باید در طول سال آماده بازدید و پذیرایی از بازدید کنندگان باشند تا هرچه بیشتر برای همشهریان، مسافران و توریستها شناخته شوند.
بدنیست بدانید استان کرمانشاه با دارا بودن ۴هزارو۲۰۰ اثرتاریخی و سه اثر جهانی در زمره استانهای پر قدمت کشور است و به نوعی محور تاریخ و تمدن گردشگری غرب کشور محسوب می شود؛ استانی که حالا این عنوان را به دلیل سهل انگاری مسئولینش به استان همجوار خود یعنی همدان واگذار کرده است!
گزارش از لیلا سعدوندی-خبرنگار طلوع کرمانشاه
دیدگاه