اسکناس و سکه‌های فلزی پول رایج ایران را واحد ریال تشکیل می‌دهند. بر اساس قانون پولی و بانکی، امتیاز انتشار پول رایج کشور در انحصار دولت است و این امتیاز، با رعایت مقررات این قانون، منحصرا به بانک مرکزی واگذار شده است.
بر اساس آخرین آمار ثبت شده در صورت‌های مالی شبکه بانکی، تا پایان دی ماه سال جاری حدود ۵۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اسکناس و مسکوک در گردش بوده که این رقم در قیاس با دی ماه سال قبل ۸.۲ درصد و نسبت به اسفند سال قبل ۰.۱ درصد رشد دارد. مجموع اسکناس و مسکوک فعلی نسبت به دو سال گذشته حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان افزایش دارد.
از ۵۳ هزار میلیارد اسکناس و مسکوک موجود شبکه بانکی ۳۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان در دست مردم در گردش است. این مبلغ نسبت به اسفندماه ۸.۹ درصد کاهش دارد ولی در مقایسه با دی ماه سال قبل ۸.۲ درصد رشد داشته است. حدود ۱۰ هزار میلیارد دیگر در بانک‌ها قرار دارد و حدود ۷۰۰۰ میلیارد تومان سکه و اسکناس نیز جزو موجودی‌های بانک مرکزی که قابلیت انتشار دارد ثبت شده است.
طبق ضوابطی که بانک مرکزی برای چاپ و تزریق اسکناس در دستور کار دارد، به طور معمول عمر اسکناس‌های موجود در بازار حدود پنج سال است که بعد از این مدت اسکناس‌های قدیمی به تدریج از چرخه خارج شده و چاپ‌های جدید وارد می‌شوند. به گونه‌ای که سالانه حدود ۶۰۰ میلیون برگ اسکناس امحاء شده و نزدیک به ۹۰۰ میلیون برگ جدید بر اساس نیاز بازار، میزان امحاء و همچنین ذخیره‌گیری زیر نظر هیات نظارت بر اندوخته اسکناس چاپ و به مرور وارد چرخه پولی می‌شود.
در کنار چرخه معمول اسکناس و سکه، بانک مرکزی در طول سال و در چند مناسبت از جمله در آستانه نوروز و یا عید غدیر خم برای پاسخ به نیاز مردم اقدام به توزیع اسکناس نو نیز می‌کند. در حال حاضر توزیع اسکناس نو در بانک‌های منتخب در جریان است و تا ۲۶ اسفند ادامه دارد. متقاضیان می‌تواننداسکناس های ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ و ۵۰۰۰ تومانی را از بانک‌ها تهیه کنند.
دیدگاه