خبر پنجم مرداد و همزمان با روز ملی کرمانشاه منتشر شد تا نقطه عطفی در تاریخ استان باشد، خبری با عنوان ثبت جهانی « هورامان».
مردم اورامانات سال‌ها چشم انتظار ثبت جهانی این منطقه بودند و در نهایت در چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو، پرونده منظر فرهنگی اورامانات به عنوان بیست و ششمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست یونسکو ثبت شد.
فرهنگ غنی مردم این منطقه، نوع پوشش منحصر به فرد، آیین ها و آداب و رسوم مردم منطقه، معماری خاص و پلکانی و …همه از مواردی بود که باعث شد منظر فرهنگی اورامانات بعد از بیستون، دومین اثر ثبت شده کرمانشاه در یونسکو باشد.
محدوده ثبت جهانی منطقه اورامانات شامل وسعتی ۳۰۳ هکتاری است که ۷۰۰ روستا، ۳۰۰ سکونتگاه غیردائم، سه منطقه حفاظت شده، ۱۱۰۰ محوطه و آثار تاریخی، جشن و آیین و … است.
پروسه ثبت جهانی منظر فرهنگی اورامانات از سال ۱۳۹۵ آغاز شد و بنا به گفته مسئولین این روند در شرایط عادی ممکن بود ۱۰ سال هم طول بکشد اما با پیگیری مسئولین استان و تلاش جوامع محلی ظرف مدت پنج سال به نتیجه رسید.
سرپرست میراث فرهنگی استان کرمانشاه با اشاره به ثبت جهانی منظر فرهنگی اورامانات، گفت: این روند ممکن بود در شرایط عادی ۱۰ سال به طول بیانجامد اما با تلاشی که صورت گرفت در مدت پنج سال به نتیجه رسید.
جبار گوهری با بیان اینکه پروژه ثبت جهانی اورامانات از سال ۱۳۹۵ با راه اندازی پایگاه منظر فرهنگی تاریخی شروع شد، خاطرنشان کرد: اما از سال ۱۳۹۸ با دعوتی که استاندار کرمانشاه از وزیر میراث فرهنگی برای حضور در اورامانات داشت و بازدید وزیر از این منطقه، سرعت بالایی گرفت.
وی درباره اینکه ثبت جهانی شدن اورامانات چه مزیت هایی برای این منطقه دارد، اضافه کرد: این منطقه برندی برای تعامل ما با جهان خواهد بود و می‌توانیم با کمک آن امتیازاتی هم برای رونق منطقه اورامانات بگیریم.
گوهری دریافت کمک مالی از بانک جهانی برای حفاظت و صیانت از این منطقه را از دیگر مزایای ثبت جهانی اورامانات دانست و افزود: دانشگاه های تحقیقاتی دنیا هم در حوزه پژوهشی می توانند به ما کمک داشته باشند.
سرپرست میراث فرهنگی کرمانشاه رونق اقتصادی منطقه خصوصا برای مردم این خطه را نیز دیگر دستاوردهای ثبت جهانی اورامانات دانست.
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر با ثبت جهانی اورمانات، این منطقه به عنوان مقصد گردشگران شناخته خواهد شد و همین مسئله رونق اشتغال و اقتصاد را در حوزه های مختلف از جمله در حوزه صنایع دستی به همراه خواهد داشت.
ثبت جهانی این منطقه کمک بسیاری به شهرت کردن کرمانشاه در جهان خواهد کرد، اما باید به معیشت جامعه محلی و پیامدهای اقتصادی آن توجه بیشتری داشت خصوصاً در استانی مانند کرمانشاه که بیکاری مهمترین دغدغه و اولویت اصلی مردم است.
متاسفانه در منطقه بیستون که پیش از این و در سالیان گذشته به ثبت جهانی رسید رونق اقتصادی خاصی را شاهد نیستیم و بیم آن می رود این موضوع برای منطقه اورامانات نیز دوباره تکرار شود .
لزوم استفاده از ظرفیت جوامع محلی
بلال خالدی یکی از فعالان فرهنگی و اجتماعی منطقه اورامانات است و ضمن ابراز امیدواری از ثبت جهانی این منطقه در یونسکو، گفت: امیدواریم این رویداد منشاء خیر و برکت اقتصادی برای مردم محلی اورامانات و روستاهای منطقه باشد.
وی با بیان اینکه اورامانات به دلیل شرایط توپوگرافی ویژه ای که دارد امکان کشاورزی و فعالیت‌های صنعتی چندانی در آن نیست، یادآور شد: درآمد مردم این منطقه باغداری و در درجه بعدی گردشگری است.
وی تاکید کرد: باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که ثبت جهانی اورامانات به کمک مردم منطقه بیاید.
وی با بیان اینکه بهتر است بخش قابل توجهی از کار را به خود مردم بسپاریم، ادامه داد: زمانی که قرار بود کارشناسان یونسکو برای بازدید منطقه بیایند مردم همت کردند و با همکاری یکدیگر کارهای قابل توجهی در روستاهای منطقه انجام دادند و اکنون نیز باید از ظرفیت مردم برای رونق اقتصادی و گردشگری منطقه استفاده کرد .
خالدی معتقد است راه اندازی اقامتگاه های بوم گردی، ایجاد رستوران های سنتی و بومی متناسب با فرهنگ منطقه، ایجاد مراکز عرضه صنایع دستی و بازارچه های دائمی در این منطقه و … می تواند به جذب گردشگر و رونق اقتصادی برای منطقه اورامانات کمک کند.
این فعال فرهنگی منطقه اورامانات خاطرنشان کرد: امیدوارم ثبت جهان اورامانات برای مردم این منطقه منشاء خیر و برکت اقتصادی باشد نه اینکه صرفا محدودیت ها را خصوصا در مورد ساخت و ساز و توسعه ایجاد کنند، زیرا با ثبت جهانی یک منطقه محدودیت هایی در زمینه ساخت و ساز ایجاد می شود که امکان دارد زندگی مردم این منطقه را تحت تاثیر قرار دهد.
جای خالی برندسازی در گردشگری
اینکه چه عواملی باعث می‌شود یک منطقه بعد از ثبت جهانی آن طور که باید مورد توجه قرار نگیرد و رونق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در آن رخ ندهد به چند عامل بستگی دارد که جای خالی برندسازی مهم ترین آن است.
اینها را فاطمه حیدری یک فعال در عرصه گردشگری و لیدر تورهای گردشگری می‌گوید.
وی ادامه داد: برای این که بتوانیم گردشگران را به منطقه اورامانات جذب کنیم و رونق اقتصادی داشته باشیم باید با کمک برندهای مختلف این منطقه را به گردشگران دنیا و ایران بشناسانیم.
وی با بیان اینکه در منطقه ظرفیت‌های متعددی برای برندسازی وجود دارد، تاکید کرد: دستی خصوصی گیوه یکی از مهمترین این موارد است.
حیدری ادامه داد: منطقه اورامانات یکی از قطب های تولید انار در ایران است و برگزاری رویداد هایی مانند جشن انار می تواند محلی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی باشد.
این فعال گردشگری با اشاره به شیوه خاص ساخت و ساز در مناطق و حالت پلکانی روستا ها، عنوان کرد: در شمال کشور یک روستا به این شکل وجود دارد که هر سال میزبان بسیاری از گردشگران است اما در منطقه اورامانات چندین روستای پلکانی داریم اما آنطور که باید معرفی نشده است.
وی معتقد است هریک از خانه های این روستاها می‌تواند به یک کانون گردشگری تبدیل شود.
به گفته حیدری غذاهای ویژه منطقه خصوصاً کباب ماهی نیز ظرفیت قابل توجه برای برند سازی دارد.
این فعال گردشگری با اشاره به تولیدات ارگانیکی که در باغات پاوه وجود دارد، عنوان کرد: فروش محصولات ارگانیک خصوصاً عسل، رب انار و … نظر می تواند زمینه برای جذب گردشگر و یا فروش محصولات این منطقه باشد و به معیشت مردم و ایجاد مشاغل خانگی خصوصاً برای زنان کمک کند.
گردشگری اولین محل درآمدزایی در جهان
مهدی سهیلی یک کارشناس اقتصادی است که در حوزه گردشگری فعالیت ها و پژوهش‌هایی را انجام داده و با بیان اینکه امروز گردشگری به مهمترین محور ایجاد درآمد در کشورهای پیشرفته دنیا تبدیل شده، گفت: کشورهای همسایه از جمله ترکیه، امارات و … با اتکا به حوزه گردشگری سالانه میلیاردها دلار درآمدزایی دارند.
وی با بیان اینکه دیگر زمان آن که نفت بفروشیم و از قبل آن درآمدزایی داشته باشیم گذشته است، یادآور شد: ذخایر نفتی محدود است و باید از راه‌های دیگری برای کشور درآمد ثابت و پایدار ایجاد کنیم که گردشگری مهمترین محور است.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه کرمانشاه نسبت به بسیاری از استان‌های دیگر پتانسیل های زیادی برای جذب گردشگر و درآمدزایی دارد، یادآور شد: آب و هوای چهار فصل، جاذبه های تاریخی، طبیعی و فرهنگی از مهمترین موارد است.
سهیلی اورامانات را یکی از مناطقی دانست که خود مردم استان کرمانشاه نیز معمولاً در ایام تعطیلات به این منطقه سفر می‌کنند و یادآور شد: این موضوع نشان می‌دهد که این منطقه قابلیت زیادی برای جذب گردشگران از سراسر کشور و حتی دنیا را دارد.
وی جذب گردشگر به مناطق را نیازمند ملزوماتی دانست و ادامه داد: مهمترین نیاز اصلی تبلیغات و ایجاد رویدادهای ملی و بین المللی برای شناخته شدن بیشتر منطقه اورامانات است.
وی تاکید کرد: نباید هزینه کردن برای تبلیغات و برند سازی را بیهوده بدانیم. زیرا این امر نوعی سرمایه‌گذاری برای برگشت اعتبارات از طریق جذب گردشگران است.
این کارشناس اقتصادی معتقد است جذب گردشگران از کشوری مانند عراق و … برای حضور در این منطقه می‌تواند درآمدزایی قابل توجهی داشته باشد و اگر قرار باشد معرفی انجام دهیم باید روی کشور عراق نیز تمرکز کنیم./فاطمه کمانی
دیدگاه